Her an elimizde olan ve hayatımızın büyük bir bölümünü önünde geçirdiğimiz akıllı telefonlar ve bilgisayarlarla nasıl iletişim kurduğumuzu, verdiğimiz komutları nasıl anlayarak her seferinde kusursuz bir şekilde görevini yerine getirdiğini hiç düşündünüz mü? Bilgisayarın yapmasını istediğimiz şeyleri belirli çerçevede bazı kodlarla aktardığımız ve bu emirlerin nihayete ermesini sağladığımız şeyler yazılım dilleri olarak tarih boyunca kullanıldı. 

Teknolojinin gelişmesi ve yaygınlaşmasıyla birlikte günümüzde yazılım dilleri de aynı şekilde artarken insanlar arasında kullanılan dillerde olduğu gibi daha sık ve yoğun kullanılanlar popülerleşti bazılarının modası geçti, bir kısmı ise tarihin tozlu sayfalarına karıştı. 

İnsan ile bilgisayar arasındaki iletişimi sağlayan yazılım dilleri ikili kodlar üzerinden ilerler. Tıpkı Rusça ile İspanyolca arasında dil bilgisi farkları olduğu gibi benzerlikler de varsa her yazılım dilinde de benzer bir durum mevcuttur. Yazılım dillerinin de farklı bir yapısı ve özelliği vardır fakat aynı zamanda yazılım dilleri arasında bazı benzerlikler de mevcuttur. C tipi dil ile Python arasında farklılıklar olduğu kadar benzerlikler de mevcuttur. 

Ana hatlarıyla yazılım dillerinin temel özelliklerini anlattıktan sonra sıra geldi günümüzde en yaygın olarak kullanılan ve en sık tercih edilen internet sitelerinde ya da bilgisayarlarda kullanılan yazılımların detaylarını öğrenmeye…

NASA bile onu kullanıyor: Pyhton

1990’da ortaya çıkan Python esasında ABD programlama diline bir alternatif olarak geliştirildi. Linux, Mac, Windows gibi günümüzde kullanılan platformların yanı sıra popülerliğini yitiren Amiga ve 2000’lerdeki cep telefonlarında sıklıkla gördüğümüz Symbian gibi işletim sistemlerinde de kullanılan Python, modüler ve etkileşimli bir programlama dili olduğu için çok çabuk bir şekilde programlama yapabilmeye imkan tanıyordu.

1990’da lanse edildikten sonra güncellenen Python, 2000’de Python 2.0, 2008’de Python 3.0 gibi değişimler aldı. İki serisi ile üç serisi birbirinden farklı olduğu için yazılım da iki alternatif üzerinde genişledi ve gelişti. Günümüzde mevcut ve güncel olarak kullanılan iki Pyhton türü bulunuyor. Bunlardan biri 20 Nisan 2020’de tanıtılan Pyhton 2.7.18 ve diğeri ise 14 Mayıs 2020’de kullanılmaya başlanan Pyhton 3.8.3’tür. 

Python’u yazılım mühendisleri backend geliştiriciler, bilgi işlem teknolojileri uzmanları, mühendisler ve tasarımcılar kullanabiliyor. Günümüzde Google, Pinterest, Instagram, YouTube, DropBox gibi platformlarda kullanılıyor.  ABD Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA), Entegre Planlama Sistemi’nde Python kullandı.

Masa üstü grafiklerde kullanıcı arayüzü ve internet sitesi içerik yönetim sistemlerinde aktif olarak kullanılan Python hakkında daha çok şey öğrenmek isteyenler için Pearson Eğitim Çözümleri tarafından hazırlanan Python’ın Temelleri online eğitim programı iyi bir kaynak. 

Android’in temelini oluşturuyor: Java

Akıllı telefon pazarının en büyük paydaşlarından biri Google’ın işletim sistemi Android’i kullanan akıllı telefonlar. Birçok farklı marka Android işletim sistemine sahip ve her bütçeye uygun farklı telefonlar geliştirirken tek bir şey aynı kalıyor: Java… 

1982 yılında Silikon Vadisi’nde kurulan Sun Microsystems’te çalışan James Gosling’in 1995 yılında geliştirdiği Java birçok platformda kullanılabiliyor. Özellikle “Bir defa yaz, her yerde çalışsın” mottosunu benimseyen Java, çok bir değişiklik yazmadan aynı kodun farklı platformlarda kullanılmasını temel alıyordu.

Java geliştirilirken küçük cihazlarda kullanılması planlanıyordu. Bu sebeple bazı kısıtlı ve temel komutları algılayabilen bir yapısı vardı. Fakat kısa bir süre içerisinde Java’nın önündeki olanaklar ve yapabileceklerini algılayan uzmanlar Java’nın yapabileceklerini geliştirmeye ve kullanım alanını genişletmeye karar verdi. Bu durum günümüzdeki en popüler yazılım dillerinden biri haline gelmesine önayak oldu. 

Gerçekten de günümüzde en fiyat/performans dostu modelden en karmaşık modele kadar Android telefonlarının yazılım ve işletim sisteminde baz alınan Java olmazsa akıllı telefonlar da bu denli gelişemezdi. Samsung Galaxy Z Fold da teknolojinin Java ile birlikte ne denli ilerlediği konusundaki en iyi örneklerden. 

Özellikle bilgisayar oyunlarında, telefon uygulamalarında ve internet sitesi ve arayüz tasarımlarında sıklıkla tercih edilen Java’yı kullanan programlar arasında Adobe Creative Suite, Minecraft ve OpenOffice yer alıyor. 

İnternet sitelerini başlatan dil: HTML

İnternet sitelerine girdiğinizde adres çubuğunda yer alan HTML’nin anlamını biliyor musunuz? Bu kadar sık karşılaşılan HTML aslında İngilizce Hypertext Markup Language (yani Türkçesi Hiper Metin İşaretleme Dili) kelimelerinin kısaltmasıdır. 

HTML, “interneti kuran fizikçi” olarak da bilinen Tim Berners-Lee tarafından 1990’da geliştirildi. Tim Berners-Lee, bir belgeyi çevrimiçi olarak paylaşmak için HTML’i geçirdi. HTML’den önce bu tür belgeler sadece metin formatında karşı tarafa gönderilebiliyordu. HTML ile birlikte metin ve görseller bir araya düzenli bir formatta getirilebildi.  

İnternet sitelerini yaratmak için kullanılan HTML, metin ve görsellerin etiketler kullanarak belirli formatlara alınmasını sağlar. Böylelikle internette sörf yaparken tarayıcınızda internet sayfaları bu şekilde düzenli görünür. Web geliştiriciler, e-posta tasarımcıları, yazılın mühendisleri tarafından kullanılan HTML, bilgi işlem departmanlarında çalışanlar, mühendis olarak görev alanlarla birlikte tasarım, yönetim, müşteri hizmetleri, pazarlama ve satış departmanları tarafından kullanılabilir. 

Elektronik dokümanların online platformlarda oluşturulmasına olanak sağlayan HTML’i başta Apple olmak üzere birçok şirket kullanıyor. Son kullanıcıya ücretsiz ve erişilebilir olması ve kullanım kolaylığı sayesinde dikkat çeken ve günümüzün en önemli yazılım dillerinden biri olan HTML’in farklı versiyonları da mevcut. 

Sadece 32 anahtar kelime var: C dili

1972 yılında Bell Labs tarafından geliştirilen C dili, zaman içerisinde C++, Java, JavaScript ve Pearl gibi daha gelişmiş yazılım dillerinin oluşmasına önayak oldu. Yapısı gereği yazılımcıya geniş özgürlük tanıyan C dili bu sebeple çok büyük hataların yapılmasına da neden olan bir formattaydı. Orta seviyede olan bu yazılım dili genelde yazılım geliştiriciler, bilgisayar mühendisleri, işetme ve sistem analistleri, IT ve web içerik adminleri tarafından kullanılıyor. 

C dilinin tercih edildiği sektörler ise bilgi ve enformasyon birimleri, mühendislik, işletme ve idare, sağlık sektörü olarak sıralanabilir.  Başta Microsoft, Apple, Oracle, Cisco  ve Raytheon gibi birçok şirketin tercih ettiği C dili oyun tasarlamadan, yapay zekaya, sistem programlamadan uzay araştırmalarına çok geniş bir yelpazede kullanılabiliyor. Günümüzde kullanılan birçok aygıt sürücüsünün C dili ile geliştirildiğini de hatırlatmakta fayda var. 

C dilinin en büyük avantajlarından biri de kolay öğrenilebilir olmasıdır. Sadece 32 anahtar kelime üzerinde uzmanlaşma isteyen C dili bu sebeple çok yaygın olarak kullanılıyor. 

Android cihazları kurcalamadan önce geliştirilen yazılımın ne gibi süreçlerden geçerek günümüzdeki akıcı haline dönüştüğünü görmek yazılım dünyasına dalmanıza büyük bir katkı sağlayacaktır. Bu konuda keşfet sayfalarında bulabileceğiniz Android işletim sistemi konulu içeriğimiz işiniye yarayabilir.