Vücut kitle indeksi, kişilerin kilosunun boyunun karesine bölünmesi ile hesaplanır. Ölçüm yaparken kişilerin ağırlığı kilogram ve boyu ise metre cinsinden hesaplanır. Vücut kitle indeksi, VKİ olarak kısaltılır. Kişilerin normal kilosunu görebilmesi için ve hangi ağırlık kategorisinde olduğunu öğrenebilmesi açısından vücut kitle indeksi her alanda kullanılan bir formüldür. Vücut yağ ve kas kütlesi için detaylı bir şekilde bilgi verilmediğinden dolayı vücut geliştirme ile ilgilenen kişiler için tatmin edici bir sonuç vermez. Aşırı kas kütlesine sahip olan kişilerin sadece boyu ve ağırlığı ile yapılan hesaplamalar sonucunda BMI oranı yüksek çıkar. Kişiler arasında kas kütlesini kaybetmiş olan yaşlı bir bireyin yağ oranının daha fazla olduğu vücut kitle indeksi ile görülmez. Vücut kitle indeksi yani VKİ, kişileri kilosunun boyunun karesine bölünmesi ile yapılır. Kilo ve boyun karesine bölündüğü zaman çıkan sonuç, Dünya sağlık Örgütü’nün referans aralığı arasındadır. Vücut kitle indeksi yapıldığı zaman çıkan sonuç eğer 30’un üzerinde ise kişiler obez, 40’ın üzerinde ise morbid obez ve 50’nin üzerinde ise süper obez olarak kabul edilir. VKİ hesaplanırken sadece ağırlık ve boy dikkate alınır. Detaylı bir şekilde vücut kitle indeksi için hesaplama yaparken cinsiyet, yaş, bel çevresi ve vücut yağ yüzdesi gibi değerler dikkate alınır. Hesaplamalar sonucunda kişilerin vücudunun sağlığını bozacak herhangi bir ölçüde aşırı yağ birikimi, uzman kontrolünde hesaplanarak çıkan değerleri ideal seviyeye getirebilirler.

Dünya sağlık Örgütü’nün yaptığı sınıflandırmalar da çıkan VKİ değerleri kapsamında yapılması gereken bazı değerler bulunur. 18,5 kg/m2’nin altında olan kişilere zayıf denilir. 18,5 kg/m2’nin ile 24.9 kg/m2 arasında olan kişiler ise normal kilolu olarak kabul edilir. Fazla kiloya sahip olup olmadığını merak eden kişiler, vücut kitle indeksi yaptığı zaman sonuç 25 kg/m2 ile 29.9 kg/m2 arasında sonuç çıkıyor ise fazla kilolu kabul edilir.  Hesaplama yapıldığı zaman 30 kg/m2 ile 39.9 kg/m2 arasında sonucu olan kişiler için obez denilir. Vücut kitle endeksi hesaplamaları sonucunda 40 kg/m2 üzerine çıkan kişilere ileri derecede obez ya da morbid obez denilir. Her yaş grubuna göre vücut kitle endeksi farklılık gösterir. Vücut kitle indeksinin yaş gruplarına göre olması gereken body mass index referans aralıkları bulunur. 19 ve 24 yaş arasında olan kişilerin mutlaka referans aralığı 19-24 BMI olması gerekir. 25 ve 35 yaş arasında olan kişilerin kilosunun ve boyunun karesine oranı 20-25 BMI aralığında olmalıdır. 35 ve 44 yaş aralığında olan kişilerin ise vücut kitle indeksi 21-26 BMI olması gerekir. 45 ve 54 yaş aralığında olan kişilerin ise ideal body mass index aralığı 22-27 BMI olması gerekir. 55 ve 64 yaş aralığında olan kişilerin ideal kilosuna boyuna olan karesi hesaplandığı zaman 23-28 BMI olmalıdır. 65 yaş ve üzeri olan kişilerin ise vücut kitle indeksinin normal referans aralığı 24-29 BMI olması gerekir.

Çocuklarda ve Gençlerde Vücut Kitle İndeksi Ne Kadar Olmalıdır?

Her yaş grubunda olan kişiler için farklı vücut kitle indeksi değerleri vardır. Çıkan sonuçların değerlendirilmesi açısından çocuk ve gençlerde çıkan sonuçlar yetişkinler ile aynı değildir. Gelişim sürecinde olan kız ve erkekler için sürekli olarak oranlar değişir. Böylelikle çocuklarda ve yetişkinlerde vücut kitle indeksi hesaplamaları her yaş ve cinsiyete göre farklılık gösterir. Yetişkinler ile aynı şekilde hesaplanan vücut kitle indeksi hesaplamaları her çocuğun cinsiyetine uygun şekilde yaşı bulunarak değerlendirme yapılır. Yaş aralığı için çeşitli persentil değerleri vardır. Bu değerlendirmeler kapsamında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılan tablolar kullanılır. Değerlendirmeler için Dünya Sağlık Örgütü tarafından oluşturulan tablolarda her çocuğun yaşına göre vücut kitle indeksi için olması gereken değerler vardır. 5 ve altındaki dilimde kalıyorsa eğer çocuk zayıf, 5 ve 85 arasındaki dilimde kalıyorsa çocuk normal aralıkta, 85 ve 95 arasında olan dilimde kalıyorsa ve 95 üzerinde yer kalıyorsa çocuk obez kabul edilir. 

65 Yaş Üzeri Kişiler İçin Vücut Kitle İndeksi Kaç Olmalıdır?

Çocuk ve gençlerde olduğu gibi yetişkinlerin ilerleyen dönemlerinde de vücut kitle indeksi hesaplamaları değişiklik gösterir. Zayıf, normal, kilolu ve obez değerleri aynı olsa bile yaşlı olan kişiler için her ölçüm sonucunda vücut kitle indeksi değerleri 25 ve 27 kg/m2 arasında olması gerekir. Bu aralıkta olan kişiler daha sağlıklı kabul edilir. Yaş ilerledikçe azalan ağırlık, yaşlanma sebebiyle artan kas kayıplarını daha fazla artırır. Yaşlıların vücutlarındaki yağ oranının sağlıksız seviyede olmaması oldukça önemlidir. Yaşlıların vücut ağırlıklarının hafif kilolu olarak değerlendirilmesi sağlıklı bir yaşlılık süreci için yeterli olmaz. Her kişinin düzenli bir şekilde fiziksel egzersiz yapması, dengeli ve düzenli beslenmesi, kas oranının düşük olmaması, yeterli şekilde sıvı alması gibi durumlar ile beraber ağırlıklarının hafif fazla kiloda olması, kişilerin sağlıklı olduğu kabul edilir. Kişilerin vücutlarında oluşan kilo fazlalığı yağ oranından kaynaklı olmamalıdır. Her yaştaki kişiler için değişiklik gösteren vücut kitle indeksi, genellikle kişilerin evlerinde kendi kendilerini değerlendirme ile hesaplamasına denir. Vücut kitle indeksine hesapladığınız zaman zayıf ve obez kategorisinde yer alıyorsanız mutlaka en kısa zamanda sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekir. 

Vücut Kitle İndeksi Dışında Obezite İçin Hangi Yöntemler Kullanılabilir? 

Vücut kitle indeksi yapılırken ek hesaplamalar olarak detaylı bir şekilde ölçümler ile vücutta bulunan kas ve yağ oranı yüzdeleri çıkartılır. Bel çevresi ölçümü yaparken ya birikiminin yoğun olduğu bölge konusunda fikir verilebilir. Göbek deliği seviyesinde ölçülmüş olan bel çevresi her zaman kadınlarda ideal olarak 80 cm erkeklerde ise genellikle 94 cm ve altında olması gerekir. VKİ Dünya Sağlık Örgütü’ne göre 30’dan yüksek olan kişiler için obez tanımı konulur. Kişilerde oluşan obezite hastalığı genetik yatkınlık ve düzensiz beslenme gibi çeşitli sebepler ile oluşur. Obezitenin önüne geçmek ameliyatlı ya da ameliyatsız yöntemler ile mümkündür. Bu gibi yöntemler sağlıklı bir vücuda kavuşmak isteyen kişiler için oldukça önemlidir. Fazla kiloya sahip olan kişilerin kendini estetik açıdan rahatsız hissetmesine ve kıyafet tercihi yaparken kendilerini kısıtlamasına neden olur. Kişilere göre uygun olan tedavi yöntemleri ile hastanın düzenli bir şekilde kilo vermesi, vücut sağlığının iyileştirilmesi ve kendi sağlığı için özgüven kazanması amaçlanır.

Vücut kitle indeksi kişilerde normal aralıktan daha fazla çıkarsa eğer, dengesiz ve düzensiz beslenmeye bağlı olarak çıkan hastalıkların sebebi şeklinde ortaya çıkar. Vücutta yağlanmaya engel olabilmek için, küçük yaştan itibaren kişilerin, düzenli bir şekilde beslenmesi gerekir, aynı zamanda düzenli aralıklarla egzersiz yapılmalıdır. Obeziteye neden olan unsurların en başında düzensiz yemek yemek, dengesiz beslenmek, egzersiz yapmamak, yağlı gıdalar tüketmek, çok fazla şekerli içecek tüketmek, uzun süre aç kalmak, çok fazla karbonhidrat oranı yüksek olan besin tüketimi, böbrek ve böbrek üstü bezi hastalıkları ve şeker hastalıkları gibi sebepler ile ortaya çıkar. Bu gibi hastalıkların önüne geçilmesi için öncelikle kişiler, doğru bir şekilde kilo verip kendi boylarına göre vücut kitle indeksine sahip olmalıdır.