Vejetaryen beslenme son zamanların en popüler yaşam biçimi. Son yıllarda bilinçlenmenin artmasıyla birlikte insanlardaki hayvan haklarını koruma farkındalığı da artmaya başladı.

Vejetaryen beslenmenin yeterli bir beslenme biçimi olmadığına dair önyargılı düşünceler yıkıldıkça vejetaryen ve vegan beslenme tarzını benimseyenlerin de sayısı arttı. Gittikçe yayılan bir yaşam biçimi olan vejetaryenlik hakkında daha çok bilgi edinmek isterseniz, vejetaryen beslenme hakkında merak edilenleri içeren yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.

Vejetaryen kime denir?

Vejetaryenlik sadece bir beslenme biçimi değildir. Beslenmeyi de içerisine alan çok yönlü bir yaşama biçimidir. Vejetaryenlik temelinde hayvanları koruma ve şiddetin önlenmesi gibi anlamları barındırır. Vejetaryen kişi hayvan haklarını gözeten manevi düşüncelere, sağlık durumunu ve beslenme biçimini etkileyen çevresel faktörleri korumaya odaklanır ve bu duygularla motive olur.

Vejetaryen kelimesinin kökeni Latince’deki “vegetus” kelimesinden geliyor. Vejetaryen beslenen kişi, bitkisel kaynaklı besinlerin tüketilmesini içeren bir beslenme tarzına sahiptir. Kırmızı et, tavuk, balık, süt ve süt ürünleri, yumurta gibi hayvansal kaynaklı besinleri sınırlı miktarda tüketen insanlara verilen isim olan vejetaryen kelimesi ilk kez 1842 yılında kullanıldı. Ve günümüzde vejetaryen beslenen kişiler dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 20’sini oluşturuyor. Vejetaryen beslenmenin insan sağlığı için faydaları öğrenildikçe bu sayı her geçen gün artmaya devam ediyor.

Vejetaryen beslenmenin birkaç farklı çeşidi var ve her biri farklı isimlerle adlandırılıyor ancak vejetaryen beslenmede temel olarak et ürünleri tüketilmezken, vejetaryenliğin bir tık daha ilerisi diyebileceğimiz vegan beslenme şeklinde ise bal da dâhil olmak üzere hiçbir hayvansal gıda tüketilmiyor. 

• Pesketaryen beslenme

Vejetaryenlikten bir önceki adım olduğunu söyleyebiliriz. Et ve kümes hayvanları tüketilmez ancak balık tüketimine ve bazen yumurta ve süt ürünleri tüketimine izin verir.

• Ovo vejetaryen

Ovo vejetaryen olarak adlandırılan vejetaryenler et, balık ve kümes hayvanlarını kesinlikle tüketmiyor ancak yumurta ve süt ürünleri tüketilebiliyorlar. Böylece gerekli olan proteini hayvansal gıdalardan alabiliyorlar.

• Lakto vejetaryen

Lakto vejetaryen olmaya karar veren kişiler ise; et, balık, kümes hayvanları tüketimiyle birlikte yumurta tüketimini de sonlandıran kişilerdir ancak. Ancak yoğurt, peynir ve süt gibi diğer hayvansal ürünleri tüketebilirler.

• Vegan

Vegan beslenme biçimini seçen biri ter türlü hayvansal ürünü tüketmeyi reddeder. Hatta birçok vegan, aynı zamanda kürk, deri, yün, ipek gibi giyim eşyaları ve hayvanlar üzerinde test edilmiş veya hayvansal katkı maddesi içeren makyaj ürünleri gibi hayvanlara zarar verebilecek bir şekilde üretilen herhangi bir ürünü kullanmayı reddeder.

Neden vejetaryen olunur?

• Vejetaryen beslenme, en temelinde ucuz bir beslenme biçimidir. Bitkisel ürünler hayvansal ürünlere göre hem daha ucuz hem de daha kolay bulunabilen gıdalardır.
• Hayvanlara eziyet olarak görüldüğü için tercih edilir.
• Özellikle kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon, şeker, kanser gibi kronik hastalıklardan korunma amacı ile vejetaryen beslenmek zorunda olanlar da vardır.
• Uygulaması en kolay diyet yöntemidir.

Vejetaryen olmanın yararları

• Yapılan araştırmalar vejetaryenlerin daha uzun bir ömre sahip olduğunu gösteriyor.
• Yine bu araştırmalar sonucunda vejetaryen beslenen kişilerin kronik hastalıklara daha az yakalandığı görülüyor. 
• Vejetaryen beslenme biçimi kilo vermeyi kolaylaştırıyor.
• Vejetaryen beslenme et ile beslenmeye göre daha hazmı kolay ve hafif olduğu için sindirim problemleri yaratmıyor ve vücuda zarar veren toksik atıkların birikmesine sebep olmuyor.
• Bütçe dostu bir beslenme biçimi olarak karşımıza çıkıyor.

Vejetaryen olmanın zararları

• Eğer dikkatli beslenilmezse yetersiz beslenme söz konusu olabilir. Vücudumuzun ihtiyacı olan protein, vitamin ve mineraller yeterli miktarda alınmazsa kansızlık ortaya çıkabilir.
• Ek gıdalar kullanılması gerekebilir.
• Vücudun protein ihtiyacını olabilecek en hızlı şekilde karşılayan protein tozlar gibi bazı gıda takviyelerinin uzun süreli kullanımı kişiyi ağır metale maruz bırakabilir ve bağımlılık yaratabilir. 
• Vejetaryen beslenme şekli yüzünden ortaya çıkabilecek olan B12 eksikliği sebebiyle kalp damar hastalıkları konusunda ciddi sorunlar yaşanabilir. 

Vejetaryen beslenmenin en önemli dezavantajlarından biri olan B12 eksikliğiyle baş etmek için B1, B2, B3, B5, B6, B12 vitamin kompleksi içeren Nutraxin Vitamin B12 1000 mcg 60 Dilaltı Tabletini kullanabilirsiniz.

Vejetaryen beslenirken nelere dikkat etmeli?

• Vejetaryen beslenme biçimi hakkında gereken bütün bilgileri edinmeli, doğru kaynaklardan bilgi almalısınız.
• Beslenme uzmanı ile birlikte titizlikle hazırlanan bir vejetaryen menü uygulayabilirsiniz.
• Vücudunuzun ihtiyacı olan proteini gıda takviyelerinden ziyade doğal besinleri tüketerek almalısınız. Bunun için baklagiller, tahıllar, sebze ve meyvelerden oluşan çeşidi bol ve zengin bir beslenme biçimine kendinizi alıştırmalısınız.
• 6 ayda bir kan taraması yaptırıp vücudunuzda oluşabilecek eksiklikleri izlemeli ve beslenme programınızı ona göre yönlendirmelisiniz.

Vejetaryen beslenmek istiyorsunuz ama damak zevkinize de düşkünseniz, çeşitli mutfak kültürlerinin en seçkin ve en iyi bilinen vejetaryen tatlarından oluşan başlıca bir kaynak olan Dünya Vejetaryen Mutfağı adlı kitaptan zengin tarifler öğrenebilirsiniz.