Farklı alanlarda karşımıza çıkan sıvı nitrojen mutfaklarda da önemli bir yere sahip. Tariflerden sunumlara kadar mutfağın farklı bölümlerinde kendine yer bulan sıvı nitrojen kullanımına özen göstermek şart.

Nitrojen gazının yoğunlaştırılarak sıvı hale getirilmesiyle elde edilen sıvı nitrojen, farklı kaynama sıcaklığına sahip sıvılar arasından, ayrıştırma yöntemiyle üretilir. 0 derecenin altındaki çok düşük değerlerde bile sıvı olarak alabilir. Düşük sıcaklıklarda gaz halinde bulunan ve -196 derecede sıvılaşan nitrojen, dondurarak saklama aracı olarak sık kullanılır. Mevcut ortamın sıcaklığı ideal derecelerde olduğunda, basınca ihtiyaç duymaz.

Nerelerde kullanılır?

Renksiz, kokusuz ve tatsız bir madde olan sıvı nitrojenin birçok kullanım alanı vardır. Yaşam için çok gerekli bir madde olmamasına rağmen bazı bitkilerin büyüyüp yetişmesi için kullanılabilir. Özellikle tıp biliminde sıvı nitrojenden çok sık yararlanılmasının nedeni çok düşük sıcaklıklarda deneyler yapılacaksa, bunu sağlayabilecek en önemli maddenin nitrojen olmasıdır. 

Aniden donma özelliğine sahip olduğundan organ nakillerinde, ihtiyacı olan hastalara organların korunarak ulaştırılması, hücre ve spermlerin muhafaza edilerek korunması için tercih edilir. Aynı zamanda bilgisayarların CPU sistemlerinin soğutulmasında, transistor gibi devre elemanlarının üretiminde ve ateşleme gücünü arttığı için motorlu araçlarda da kullanılır.

Gastronomide kullanımı

Sıvı nitrojenin en yaygın kullanıldığı alanlardan biri de gastronomidir. Örneğin uzun süreyle yollarda taşınan yiyecekler sıvı nitrojen sayesinde donduruluyor. Böylece bozulmadan gidecekleri yerlere ulaştırılıyor. 

Günümüzde farklı fiziksel ve kimyasal yöntemlerin uygulandığı alternatiflerden biri olan moleküler mutfaktaki yiyeceklerin sunumlarında kuru buz olarak da kullanılan sıvı nitrojen, şık ve estetik bir görüntü oluşturuyor. Profesyonel mutfaklarda da sık rastladığımız farklı konseptte üretilmiş mutfak malzemeleri, nitrojen içeren kuru buzların sunumu için özel olarak tasarlanmıştır. Ayrıca kokteyl ve benzeri soğuk içeceklerin yapımında ise hazırlayacağımız malzemeleri sıvı nitrojenle dondurarak ve bardakları soğutarak görsel bir şölen yaratabiliriz.  

Kuru buzu 15 kilogram ve daha fazlasına ulaşan boyutlarda temin etmek mümkün. Sunumlarınızı zenginleştirecek Kurubuz Store 15 Kg Kuru Buz da tam olarak onlardan biri.

Büyük litrelik tanklarda muhafaza edilerek, yüksek basınçlı hava kompresörleri sayesinde katılaştırılıp, tekrar soğurma yöntemiyle damıtılarak elde edilen bu madde, bilinen en hızlı soğutma yöntemlerinden biri olduğu için bazı yiyeceklerin hazırlanmasında ve özellikle dondurma yapma işlemlerinde kullanılıyor. Sıvı nitrojeninizi gerektiğinde kullanmak üzere, özel saklama kabında muhafaza edebilirsiniz. 

-210 derecede eriyen ve -196 derecede kaynama noktasına sahip sıvı nitrojenle yapılan pişirme yöntemine kriyojenik yöntem adı veriliyor. Bu yöntemle yapılan yemekler ve ortaya çıkarılan sunumlar dumanlı bir görünüme sahip olduğu için gözlere de hitap ediyor.

Sıvı nitrojenli dondurma yapımı

Örneğin, sıvı nitrojenli dondurma yapalım. Şeker iyice çözülene kadar, krema ve toz şekeri çırpma kabında çırpma teliyle iyice karıştırıyoruz. Ardından hangi dondurmayı yapıyorsak onun şurubunu, tatlandırıcısını veya özütünü ekliyoruz. Meyveli yapacaksak püresini ilave ediyoruz. Bu karışıma azar azar nitrojen ekleyip kuvvetli bir şekilde karıştırıyoruz.

Karışım iyice sertleşip katı haline gelince kolay karıştırmak açısından çırpma teli yerine kaşık kullanabiliriz. Yenebilir hale getirmek için bir miktar daha sıvı nitrojen ilave ederek istediğimiz katı kıvamda dondurmayı elde edebiliriz. Karışımdaki sıvı nitrojenin biraz daha kaynaması için bekleyip dondurmamızı servis edebiliriz.

Sıvı nitrojen çok hızlı uçan bir madde olduğundan, dondurmayı fazla bekletmeden birkaç dakika içinde tüketmemiz gerekir. Dondurmamız erken erirse üzerine biraz daha sıvı nitrojen döküp karıştırarak tekrar sertleştirebiliriz. Dondurma yaparken, ne kadar hızlı dondurursak o kadar etkili olur. Çünkü kristalleşme olmayacağından dondurmanın homojen yapısı bozulmaz, lezzetinin yoğunluğu ve kıvamı korunur.

Bunların yanında bir püskürtme tabancası kullanarak toz halinde buzlar yapabilir, yumuşak ürünleri sıvı nitrojen ile tekrar tekrar hızlı dondurarak ince jöle katmanları ile kaplayabilir ve bir meyve püresinden dondurma incileri oluşturabiliriz.

Mutfakta bu değişik ve bir o kadar da eğlenceli yöntemleri uygularken, vücudumuzun herhangi bir yerini sıvı nitrojenle temas ettirmeyelim. Eldiven ve gözlüğümüzü mutlaka takalım. 

Elpic Cry 500 Eldiven, sıvı nitrojen kullanmaya kararlıysanız mutlaka temin etmeniz gereken bir ekipman.

Evde dondurma yapma konusuna meraklıysanız sıvı nitrojen ile “Evde dondurma keyfi: Kendi dondurmanı kendin yap” içeriğimizde anlattığımız tarifleri bir araya getirebilirsiniz.