Naftalinler her yerdedir; akrabanızın dolabında, işyerinde veya okulda olsun, muhtemelen onlarla karşılaşmışsınızdır. Kokuyu neredeyse kesinlikle tanıyacaksınız ancak nereden geldiğini bilemeyebilirsiniz. Naftalinler, güveleri öldürmek ve eşyalarınızda üremelerini engellemek için giysilerin arasında saklanan küçük keskin madde topaklarıdır. Neredeyse hepimiz hayatımızın bir noktasında naftalin kokusuna maruz kaldığımızı hatırlayabiliriz. 

Aromatik bir hidrokarbon olan naftalin, evlerde sıklıkla kullanılan kimyasal bir formüldür. Kömürün damıtılmasıyla ortaya çıkan naftalin, başta böcekleri evlerde ve güveleri kıyafetlerden uzak tutmak için kullanılan etkili ama kokulu bir yöntemdir. Etkili bir yöntem olmasına rağmen oldukça da tehlikelidir. Minik şekerlere benzeyen yapısı hayvanlar ve küçük çocuklar için tehlike oluşturuyor. Naftalinin özellikleri ve kullanım alanlarına detaylı bir şekilde geçmeden önce evde küçük çocuğunuz ya da evcil hayvanınız varsa çok dikkatli bir şekilde kullanmalısınız. Dolap içleri veya hangi amaç için olursa olsun naftalinle işlem yaparken evde küçük çocuk ve evcil hayvan olmamasına dikkat ediniz.

Naftalin Nedir, Ne İşe Yarar?

Kimyasal bir formül olan naftalin neredeyse her markette bulunur. Ülkemizde yaygın şekilde kullanılan naftalinin kendine özgü, keskin bir kokusu vardır. Naftalin yaygın olarak böcek ilacı olarak kullanılır. Güve, tahta kurdu, hamam böceği, karınca gibi böcekleri uzaklaştırmaya yardımcı olur. Kıyafet dolapları, battaniye dolapları, ayakkabı kutuları gibi yerlerde güvelenmeyi önlemek için kullanılır. Naftalin, ayrıca nem alıcı olarak da kullanılabilir. Havadaki nemi emerek, küf ve rutubeti önlemeye yardımcı olur. Banyo, mutfak gibi rutubetli yerlerde kullanılır. Naftalin, ayrıca, parfüm, sabun, deterjan gibi kozmetik ürünlerinde de kullanılır. 

Naftalin kullanım alanları şu şekilde sıralanabilir

• Böcek ilacı olarak
• Nem alıcı olarak
• Kozmetik ürünlerinde

Naftalin, sağlığa zararlı olabilecek bir maddedir. Kullanım talimatlarına uygun olarak kullanılmalıdır.

Naftalin kullanımı ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir:

• Naftalin, çocukların ve evcil hayvanların erişemeyeceği yerlerde saklanmalıdır.
• Naftalin, doğrudan cilde temas ettirilmemelidir.
• Naftalin, solunum yoluyla solunmamalıdır.
• Naftalin, ateşe atılmamalıdır.

Naftalin, uygun şekilde kullanıldığında, böcek ve nemi uzaklaştırmaya yardımcı olan etkili bir maddedir.

Naftalin Neler Yapıyor?

Güveler ve diğer lif yiyen zararlıları giysilerden uzak tutmak için uzun yıllardır naftalin kullanılmaktadır. Daha eski naftalinler, ilk kez 1948’de ABD’de pestisit olarak tescil edilen, naftalin olarak bilinen bir kimyasal kullanıyordu. Bugün bile, naftalin içeren bazı naftalin ürünleri var ancak daha fazlası para-diklorobenzen içeriyor. İki farklı kimyasal içerikli olarak formüle edilen naftalinler, güveleri ustaca uzaklaştırdığı için genellikle tercih ediliyor. Sıcak iklimli ülkelerde ise naftalinler yılanları uzak tuttuğu için tercih ediliyor. 

Naftalin terimi geniş kapsamlıdır ve bunları kimden aldığınıza bağlı olarak aktif içeriği değişiklik göstermektedir. Naftalin oda sıcaklığında katı şekilde kalır ve yuvarlak toplar, pullar veya farklı formlar haline getirilir ve yavaşça gaza dönüşür ve havada duman haline gelir. Naftalinin çıkardığı gaz ve kokusuna maruz kalarak sağlığınıza zarar veriyorsunuz. 

Naftalin Nasıl Kullanılmalı?

Düzenlenmiş pestisitler olarak, naftalinler sadece kullanma talimatında belirtildiği gibi kullanılmalıdır. Naftalinler böcek ve güvelerin üremesini durdurmak ve öldürmek için kullanılır. Bunu düzgün bir şekilde yapmak için naftalinleri giysilerle birlikte sıkıca kapatılmış kaplar veya malzemeler eşliğinde yapmalısınız. Naftalinleri asla açıkta bırakmamalısınız. Korumak istediğiniz kıyafetlerinizle birlikte kapalı bir şekilde muhafaza etmelisiniz. 

Sıkıca kapatılmış kutular naftalinin havaya saldığı gazı önler. Zararlı kimyasalların havaya karışmasını önleyerek evinizi ve sağlığınızı korursunuz. Naftalinli ürünleri yeniden kullanmaya başlamadan önce iyice yıkamalısınız. Hatta aynı kutuda yer alan tüm eşyaları naftalinden arındırdıktan sonra yeniden kullanmaya başlamalısınız. Bebek ve çocuk kıyafetlerinde asla naftalin kullanmayın.

Naftalin Kullanmadan Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ürün etiketlerine bakarsanız, modern naftalin toplarında Transfluthrin gibi piretroidler kullanılıyor ki bu da pek hoş değil. Etkili olması için naftalin topları, dezenfekte etmek istediğiniz giysilerin bulunduğu kapalı bir kapta açılacak şekilde tasarlanmıştır. Bu şekilde kullanıldığında, açığa çıkan gazları solumadığımız veya onlarla temas etmediğimiz için bileşenler zararlı değildir. Ambalajın kapalı bir kap dışında açılması veya kıyafetlerin giyilmeden önce havalandırılmaması durumunda, ortaya çıkan dumandan insanlar ve hayvanlar büyük oranda zarar görebilir.

Transfluthrin’in solunması veya ciltle temasının diğer semptomların yanı sıra sinirlilik, anksiyete, kasılmalar ve cilt alerjilerine neden olduğu bilinmektedir, bu nedenle etiketteki talimatlara uymak önemlidir.

Yeni naftalinlerdeki piretroid kokusuzdur. Çocukluğumuzdan bildiğimiz geleneksel naftalin topları iki kimyasaldan birini içerir: naftalin veya paradiklorobenzen. Bunlar beyaz opak kristal benzeri toplardır ve kendilerini anlatan güçlü, nahoş ve keskin bir kokuya sahiptirler. Geleneksel naftalin naftalinleri insanlara zararlıdır. Hem naftalin hem de paradiklorobenzen süblimleşme yoluyla çalışır, bu da güveleri öldüren zehirli dumanlar çıkardıkları anlamına gelir. Bunlar hava geçirmez bir kapta giysilerle birlikte saklanacak şekilde tasarlanmıştır, bu nedenle zamanla duman birikir ancak buharlar insanlar tarafından solunduğunda veya naftalin toplarıyla saklanan giysiler giyilerek ciltle temas ettiğinde ciddi sağlık etkilerine neden olabilir.

Naftalin veya paradiklorobenzen içeren eski moda naftalin topları, insan sağlığına yönelik potansiyel riskleri nedeniyle 2008 yılında AB Çevre Koruma Ajansı’nda yasaklandı. Her iki kimyasal da zamanla dumanı soluyarak veya küçük çocuklar için ciddi bir risk olan yutularak sağlık sorunlarına neden olabilir. Kötü etkiler kırmızı kan hücrelerinin hasar görmesine ve küçük bebeklerde sarılığın başlamasına neden olur.

Piretroid insektisitler, yani permetrin veya transflutrin (çok daha fazlası var) gibi aktif maddeler içerenler geniş spektrumlu olarak kabul edilir, bu da onların sadece elbise güvesi üzerinde değil, böcekler üzerinde de geniş bir yelpazede çalıştığı anlamına gelir ancak naftalin topu, ağzı kapalı bir kıyafet saklama kutusuna konulacak şekilde tasarlandığından dolap ve çekmecelerinize giren böceklere yani elbise güvelerine karşı uzun süre aktif olacaktır. Her zaman etiketi okumak ve ürünü üreticinin tasarladığı şekilde kullanmak önemlidir.

Naftalin toplarının zararsız alternatiflerinin olduğunu bilmek sizi memnun edecektir! Evinizde güvelerin olduğunu fark ettiğiniz zaman yaşayacağınız paniğin farkındayız. Kıyafetlerin arasına saklanan güveler evinizde karanlık, sıcak, rahatsız edilmeyen ve besin kaynağı olan her yeri seçecektir. Buna perde arkaları, halılar ve kilimlerin yanı sıra gardıroplar ve şifonyerler gibi yumuşak mobilyalar da dahildir. Ayrıca cilt hücreleri, saç veya yiyecek parçacıkları ve vücut kokusunun da güveleri çeken kokular olduğunu unutmamak önemlidir. Bu nedenle kıyafetleri saklamadan veya dolap veya çekmecelere koymadan önce yıkamak da istila riskini azaltmaya yardımcı olacaktır.