Yazın dünyamızın en önemli şahsiyetleri ilk adımlarını; erken dönem denemelerini, ilk şiirlerini, gelecek vadeden makalelerini zamanlarının meşhur mecmualarına göndererek edebiyat sahnesine atmışlar. Süreli basılı yayınlar her dönemde, hem okur hem de yazarlar için sanat ve ağırlıklı olarak edebiyatseverlerin yegane buluşma platformu olmuş. Magazin dergilerinin aksine, ışıl ışıl kağıtlara göz alıcı rengarenk fotoğraflar ile basılmayan kültür ve sanat dergileri, günümüzde halen yayın hayatlarını sürdürebilmelerini janjanlı poşetlerine veya verdikleri promosyon ürünlere değil, milimetre kalınlığında tek bir sayfasının dahi okuyucusunu kilometrelerce derine indirebilme yeteneğine borçlu. Sevdiğiniz insanlarla buluşup sohbet ettiğiniz mekanlar gibi davranan sanat ve edebiyat dergileri, hem sevdiğiniz yazarlara hem size ev sahipliği yapar. İkram olarak çay ve kahveden ziyade, umutlar, hayaller, derinlik ve huzur sunar. Bazen alır uzaklara götürür, bazen silkeler kendinize getirir. Ufuk açan, düşüncelere salan, yazarların peşinde dünyayı dolaştıran kültür ve sanat dergilerinin beğenilen örneklerine gelin daha yakından bakalım.

Konsantre Kültür: Edebiyat Dergileri 

1891’de yayınlanan Servet-i Fünûn, edebiyat dergileri tarihimizin başlangıcı olarak kabul edilir. Ahmet İhsan, Tevfik Fikret gibi yazarlara ev sahipliği yapan ve aynı isimle anılan akıma yön veren dergi, Hüseyin Cahit’in kaleme aldığı “edebiyat ve hukuk” isimli eleştirel makalenin yayınlanması sebebi ile kapatılır. 1911’de yayın hayatına merhaba diyen genç kalemler ile devam eden Türk edebiyat  dergiciliği serüvenine, 1921’de Dergah’ın katılması ile genç cumhuriyetimizin edebi süreli yayıncılık temelleri atılmaya başlanır. Genç Kalemler, Ömer Seyfettin yönetiminde olması ve 15 günde bir yayınlanması ile, dönemin şartlarında dikkat çekici ve takdire şayan bir yayındır. Yazarları arasında Ziya Gökalp, Ali Canip, Hamdullah Suphi gibi önemli isimler barındırması da, önemini ispatlar niteliktedir. Cumhuriyetin ilanı ile birlikte Resimli Ay, Hayat Mecmuası, Fikirler, Güneş ve Meşale yayın hayatına merhaba der. Bu dönemde Uyanış adını alan Servet-i Fünûn dergisi ve Nazım Hikmet’in yazar olarak katıldığı Resimli Ay dergileri dikkat çeker.

OT

Kaynak: otdergi

Maksat Yeşillik Olsun sloganı ile yayın hayatına başlayan Ot, künyesine bakıldığında 2013 doğumlu gibi görünse de, 1996’da Öküz ile başlayarak Hayvan ile devam eden bayrak yarışının son koşucusu. Ana dalı mizah yan dalı ise edebiyat olan zeki bir öğrenci olarak Ot, tüm ders yoğunluğuna rağmen futboldan siyasete uzanan geniş bir yelpaze konular sunuyor. Güncel konuları ıskalamayarak toplumsal sorumluluklarını da yerine getirecek bir bilince sahip. Güncel yazar kadrosunda öne çıkan isimlerden bazıları şöyle: Ali Atay, Barış Pirhasan, Cüneyt Özdemir, Fatih Özgüven, Gündüz Vassaf, Mercan Dede, Mazhar Alanson ve Sevan Nişanyan.

Gaia

Kaynak: gaiadergi

Tüm canlıların haklarını savunmaya odaklı, eşitlikçi ve adil bir düzenden yana olan Gaia, ideal olarak sürdürülebilir ekolojik yaşamı odağına alır ve betonlaşmaya karşı mücadelesine devam ediyor. Ekoloji, sürdürülebilir yaşam, yeşil felsefe, kadın hakları, insan ve hayvan hakları, kültür – sanat, dünya kültürleri ve bilim & teknoloji alanında içerik ve röportajlar üreten dergi; dışlanan, uyum sağlamasına izin verilmeyen, tercihlerinden ötürü yargılanan azınlıklarının seslerini duyurabildikleri alternatif bir platform olma görevini başarı ile sürdürüyor. Adopt and Adapt isimli projeleri ise, sokaktan veya barınaktan hayvan sahiplenenlere ücretsiz eğitim vererek hem sahiplerinin hem hayvanların işlerini kolaylaştırmayı hedefliyor. Uyum sürecini hızlandırmayı, hayvanları ev ve aile ortamına alıştırmayı, yeni sahiplerine travmatik süreçler yaşamış hayvanlara nasıl yaklaşacaklarını öğretmeyi amaçlayan proje takdire şayan.

Tuhaf

Kaynak: kitapyurdu

Adı gibi, mottosu da Tuhaf olan dergi, okurlarına “Sana da öyle gelmiyor mu?” diye sesleniyor. Zülfü Livaneli, Ahmet Mümtaz Taylan, Hakan Günday gibi çok zengin ve kaliteli bir yazar kadrosuna sahip dergi, önemli yazarlardan oluşan kadrosu kadar, grafik tasarım dili ile de dikkat çekiyor. Özellikle geçtiğimiz aylarda kapakta yer alan “Cumhuriyeti biz böyle kazandık” ibareli görsel oldukça etkileyici! Dergi raflarına göz gezdirirken ilk anda gözünüze takılabilir. Türkiye’nin saygı duyulan edebiyatçı, müzisyen ve gazetecileriyle yayın hayatına başlayan dergi, pek çok yayının yer vermediği felsefe, tarih ve hatta matematik gibi alanlarda da içerik üretiyor.

Masa

Kaynak: dergiyurdu

2 ayda bir yayınlanan dergi, 1 Mayıs 2016’da yayına hayatına başlamış. Sanat ve edebiyat ağırlığına rağmen, popüler kültürün güncel isimleri ile yaptıkları röportajlar alışılmadık biçimde magazinden uzak, biyografiye yaklaşan tarzları ile son derece zevkli. İnceleme, deneme, öykü ve şiir alanlarında derinlemesine eserler bulabileceğiniz Masa dergisinde sinema, müzik, tiyatro ve resim gibi sanatın hemen her dalı ile ilgili bilgi dolu makalelere yer veriliyor. Derginin en az kendisi kadar bağımlılık yaratan ve sıkça güncellenen bir de web sitesi var. Masa’nın çizer kadrosu ise incelemeye değer…

Kafa

Kaynak: Kafa Dergisi

50. sayısını yayınlayan Kafa, kültür ve sanat yayıncılığı alanında mihenk taşı olan süreli yayınlardan birisi haline geldi. Tutarlı ve emin adımlarla günümüze kadar yayın hayatını başarı ile sürdüren dergi; Ataol Behramoğlu, İlber Ortaylı, Levent Erden, Bedia Ceylan Güzelce gibi yazarları ile sadık bir okuyucu kitlesine sahip. Üstelik halen en çok satan edebiyat dergisi unvanını da koruyor. Bunun en büyük nedeni elbette ki ülke gündemini yakından takip etmeleri. Önemli güncel olayları zaman zaman kapağa da taşıyan Kafa ekibi, toplumu etkileyen olayları bir süzgeçten geçirdikten sonra dergiye taşıyor.