Çocukların eğitimlerine dair son zamanlarda sıkça duyduğumuz bir kavram Montessori. Çocuğumun eğitimi için ne yapabilirim endişesine kapılan ve internetin geniş koridorlarında dolaşan annelerin karşısına çıkan meşhur tabir. Eğitim felsefesine damgasını vuran Montessori, eğitim ve tekniklerinden çocukların yemek yeme alışkanlıklarına kadar pek çok yaklaşımı içerisinde barındırıyor. 

Çocuğun bir birey olduğunu belirten ve onun ihtiyaçları doğrultusunda hareket edilmesi gerektiğini söyleyen bu yaklaşım, okullarda da uygulanan bir eğitim modeli aslında. Hem evde hem de eğitim kurumlarında uygulanabilen bu yönüyle Montessori eğitiminin asıl hedefi çocuğun kendisi. Orta yaş kesiminin “biz sokaktayken…” başlayan cümleleri, bugünkü çocuklarda “Biz Montessori eğitimindeyken…” şeklinde değişiyor çünkü arada yaşanan kuşak farkı çocukları sokaktan uzaklaştırıyor ve bizleri onların iç dünyasına yönelmemizi sağlıyor. İşte bu yönelmenin önemi vurgulayan Montessori eğitimi, çocuğun sahip olduğu özelliklere göre alması gereken eğitimi belirliyor. Peki eğitim bilimleri içerisinde yerini alan pek çok kişinin üzerinde çalışmalar yaptığı Montessori nedir? Çocuklar için yapılan Montessori eğitimi etkinlikleri nelerdir? Montessori eğitimi çocuğa ne kazandırır? İşte bu yazıda Montessori eğitimine dair tüm detayları bulabilirsiniz.

Montessori Nedir?

Montessori, her şeyden önce çocukları konu edinen bir eğitim bilimidir. İlk defa İtalya’da karşımıza çıkan bu model, ülkenin ilk kadın doktoru olarak bilinen Maria Montessori aracılığıyla geliştirilmiştir. Maria Montessori, yaklaşımın çerçevelerini çizen bir pedagogdur. Ona göre çocukların ihtiyacı olan durumlar anlaşılmalı ve onlara ait bir alan hazırlanmalıdır. Ayrıca bu eğitim yöntemi adını da bahsi geçen doktordan almıştır. Montessori eğitimi, çocukların özgür bireyler olduklarını belirtir. Bu noktada da çocukların bağımsız olması sağlanmalıdır çünkü çocuklar doğuştan itibaren öğrenme isteğiyle dünyaya gelmişlerdir. Montessori’ye göre gerekli ve yeterli bir ortam hazırlandığında çocukların kendi kendilerine öğrenmeyi gerçekleştirebilir. Her çocuğun ilgi alanları ve yetenekleri birbirinden farklıdır. Bu nedenle de öğrenme stilleri ve öğrenme hızları da değişiklik gösterir. Çocuğun öğrenme tarzı, hızı, ilgi alanı, yetenekleri ve birey özellikleri birbirinden farklıysa hepsine aynı eğitim modeli nasıl uygulanabilir? İşte Montessori eğitiminin temel felsefesi budur. Çocukları merkez noktasına alan ve onların bireysel özelliklerini dikkate alarak uygulanan bu pedagojik yöntem, çocuğun kendisine göre hazırlanmış bir programdır. Eğitimde uygulanan metotları değil, bireyin kişilik özelliklerini ön planda tutar.

Montessori eğitimi, temelde çocuğun ilgisine, öğrenme hızına, yeteneğine ve kişiliğine göre geliştirilen bir yöntemdir. Ancak bunun yanında çocukların birbirlerinden öğrenmelerini de destekler. Montessori’ye göre farklı yaşlarda bulunan çocuklar, aynı eğitim ortamını paylaşarak öğrenmeyi sağlayabilir. Çocukların kendisinin belirlediği alanda Montessori’ye uygun materyaller kullanılarak bir eğitmen eşliğinde eğitim yapılabilir.

Montessori Eğitimi Etkinlikleri Nelerdir?

Montessori eğitimi, çocukların sadece okul döneminde uygulanan bir metot değildir. Çocuğunuzun bebeklik döneminden başlayarak orta öğrenim dönemlerine kadar Montessori eğitim modelini uygulayabilirsiniz. Çocukların bulunduğu dönemlere ve yaşlara göre de bu eğitimin uygulamaları da değişiyor. Çocuğunuzun bebekliğinde ya da 1-2 yaşında onun için güvenli bir ortam oluşturarak, ilgisini çeken aktiviteler hazırlayabilirsiniz. Ayrıca dil gelişimin yanında motor gelişimine de destek olabiliyorsunuz. İlk çocuklukta ise çocuğun bağımsızlığını kazandığı dönem olduğu için bu noktada Montessori eğitimi etkinlikleri planlayabilirsiniz. Dil gelişimine ek olarak sosyal gelişimine katkı sağlayabilir, ilgi alanlarına göre materyaller kullanabilirsiniz. Bu dönemde çocuğunuza fırsatlar sunarak kendisini ifade etmesine yardımcı olabilirsiniz. İlköğrenim kısmını oluşturan 6 yaş ve sonrasında ise çocuğunuzun yaşadığı ortamda kendisine ait olan rolü kavramasında destek olabilirsiniz. Çocuğunuzun hayal gücünü ve kendisini geliştirecek fırsatlar sağlayarak onun gelişimine katkı sağlayabilirsiniz. Ortaöğrenim kısmında ise çocukların öğrendiklerini hayatta uygulayabilmeleri için onlara yardımcı olabilirsiniz. Ergenlik dönemini oluşturan bu aşamada onlara fırsatlar sunarak sosyal hayatta da bağımsızlıklarını kazanmalarını sağlayabilirsiniz. Nasıl ki yemek yedirerek çocuklarınızın temel ihtiyaçlarını karşılıyorsanız, Montessori eğitimi ile de onların ilgi ve beceri alanlarını besleyebilir, farklı keşifler yapmalarına onları teşvik edebilirsiniz. Bu noktada yapabileceğiniz pek çok Montessori eğitimi etkinlikleri bulunuyor. Sadece materyal olarak değil, kendiniz de Montessori eğitim modeline uygun pek çok etkinlik geliştirebilirsiniz.

Montessori etkinlikleri içerisinde günlük yaşamdaki malzemelerden faydalanabilirsiniz. Örneğin bunlardan biri bezelye, mısır ya da barbunya gibi sebzeleri ayıklatmak. Bu sayede çocukların ince motor becerilerini geliştirmenin yanında keyifli vakit geçirmelerini de sağlayabilirsiniz. Ayrıca ev işlerine yardım eden çocuğunuz hem sorumluluk kazanabilir hem de sebzeleri tanıyabilir. Bu etkinlik ile siz de işlerinizi bir süre uzatmanın dışında pek çok fayda elde edebilirsiniz. Çocuğunuzun gelişimine katkıda bulunurken mutfak işlerinizi de halledebilirsiniz.

Bir diğer aktivite çocuğunuzun içinde bulunduğu yaş grubuna uygun olarak kıyafetlerini düzenlemek. İsterseniz çorapları eşleştirmesini ve düzenlemesini de sağlayabilirsiniz. Tabi burada sizin değil, çocuğunuzun bu aktiviteyi istemesi önemli. Aksi halde Montessori eğitim modeline uygun bir yaklaşım olmayacaktır. İsterseniz de renkli mandallarla ya da renkli boncuklarla da etkinlikler geliştirebilirsiniz.

Montessori Eğitimi Çocuğa Ne Kazandırır?

Montessori eğitiminde çocuğun kendisi ön planda tutulduğu ve buna göre etkinlikler planlandığı için yapılan etkinliklerden çocuklar oldukça keyif alırlar. Aynı zamanda da çeşitli tecrübeler kazanarak kendilerini keşfetmelerini sağlarlar. Montessori eğitiminin çocuklara kazandırdığı pek çok fayda var. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

Montessori eğitimi,

• Çocukların dikkat becerilerini geliştirmelerini sağlar.
• Çocukların sorumluluk almalarına fırsat verir.
• Çocukların sosyalleşmelerine katkıda bulunur.
• Çocukların seçim yapmasına izin verir ve onların bağımsızlığını kazandırır. Bu sayede özgüvenleri de artar.
• Çocukların yaptıkları etkinlikleri anlamlandırmasında etkilidir. Böylece herhangi bir problem yaşadıklarında çözüm alternatiflerini keşfedebilirler.
• Çocukların kendilerini ve dolayısıyla da duygularını ifade etmelerinde etkili yöntemlerden biridir. 
• Empati kurmada yardımcı olur. Böylelikle çocuklar hem başkalarına saygı duyabilir hem de karşısındaki kişinin duygularını anlayabilir.
• Çocukların birlikte iş yapmalarına destek olur. Ayrıca yardımlaşmayı da çocukların öğrenmesini sağlar.

Yukarıda verilenlerin yanı sıra pek çok fayda sıralanabilir. Tüm bunları çocuğunuzu bu eğitim modelini veren bir okula göndererek ya da evde kendiniz bu modeli uygulayarak gerçekleştirebilirsiniz. Çocuklar kendilerini ifade etmeye çalışan, keşfedilecek dünyalara meraklı gözlerle bakan bireylerdir. Onların tercihlerine saygı duyarak seçim yapmalarına izin verebilir ve onlara eşlik edebilirsiniz. Günlük hayattan sunabileceğiniz aktivitelerle Montessori eğitim modelini evinizde de uygulayabilirsiniz. Bu modeli uygulamayı düşünüyorsanız öncesinde bilgi sahibi olmanızda fayda var. Montessori eğitim yaklaşımının ilkeleri çerçevesinde pek çok etkinlik, oyun tasarlayıp geliştirebilirsiniz. Çünkü bu eğitim çocuğunuzu hayatın dışına değil, aksine tam da merkezine yerleştiriyor. 

Bireysel beceri ve ilgi alanları çerçevesinde çocuğunuzun kendisini kendi dilince ifade etmesini sağlıyor. Çevresini keşfetmenin yanında akranları ve diğer yaş gruplarıyla de bu yaklaşım sayesinde etkileşime giriyor. Tüm bunların sonunda da çocuklar hayatı yaşayarak öğreniyor. Küçük araştırmalarla, bu konu hakkında yazılan çeşitli yazılarla Montessori hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Aklınıza gelmeyen pek çok etkinliği, bir bilgi kırıntısıyla hatırlayabilir ya da öğrenebilirsiniz. Montessori eğitimi ile çocuklarınızın öğrenmesinin yanı sıra gününü daha keyifli ve verimli geçirmesine katkıda bulunabilirsiniz. Eğitimin anne karnında başladığı bilgisinden hareketle, çocuklarınızla kaliteli zaman geçirebilir ve güzel anılar biriktirebilirsiniz.