Midenin üzerinden, göğüs kafesinin altında başlayan, ağza doğru yükselerek “yanma” hissine sebep olan ağrıya mide yanması denir. Gastrit olarak da bilinir. Çoğunlukla beslenme ile doğru orantılı olan mide yanması, münferit bir olay olabileceği gibi tekrar eden şikayetler varsa mutlaka ilgili hekime başvurulması önerilir.  Mide yanması şikayeti kronik sindirim sistemi rahatsızlığının belirtisi olabilir. Peki, mide yanması tam olarak nedir ve neden olur?

Mide Yanması Nedir?

Mide yanması, göğüs kafesi bölgesinde “yanan” bir ağrı olarak ifade edilmektedir.  Genellikle yemek yedikten sonra başlayan şikayetler, akşamları artar.  Uzanırken veya eğilirken daha şiddetli bir ağrı hissedilir.  Aynı zamanda asit hazımsızlığı olarak da bilinen mide yanmasının ağrısı boğaz ve çeneye kadar yayılabilir. 

Seyrek Görülen Mide Yanması

Ara sıra mide yanması yaşamak herkesin karşılaşabileceği bir durumdur ve çoğu zaman acil müdahaleyi gerektirmez.   Bu sorunu yaşayan pek çok insan, yaşam tarzını, beslenme çeşitliliğini değiştirerek mide yanmasını kontrol altına alabilir.  Özellikle hangi gıdaların mide yanmasına sebep olduğunun ortaya konması kişinin bu süreci kendi kendine yönetmesini sağlayacaktır.    

Sık Görülen Mide Yanması

Daha sık görülen veya günlük rutininizi engelleyen mide yanması, hekimlerin müdahalesini gerektiren daha ciddi bir durumun habercisi olabilir.

Mide Yanması Nedenleri?

Yiyecekler, önce özofagus yani yemek borusu yoluyla mideye iletilir. Yemek borusu, ağzı mideye bağlayan kas yapısında bir tüptür.  Yemek borusunun mideye bağlanan noktasında özofagus alt kapakçığı bulunur. Bu kapakçık midedeki asidinin yukarı kaçmasına engel olur. Asit yemekleri parçalamaya yarar. Düzgün çalışan bir kapakçık çok hızlı açılıp kapanarak asidin yemek borusuna çıkışını engeller.  Alt kapakçığın iyi çalışmadığı durumlarda, mide asidi özofagusa kaçar ve özofagusun iç duvarlarını tahriş eder.  Bu tahribat nedeniyle ağrı ve acı verici bir yanma hissi başlar.   Bazı asitli içecek ve yiyecekler daha fazla tahrişe ve dolayısıyla yanmaya sebep olabilir. Fazla kilo, sürekli dışarıda yemek, sigara ve alkol mide yanması şikayetlerini artırır. 

Mide Yanması Belirtileri

Mide yanmasının en sık görünen belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Genellikle yemek yedikten sonra veya akşamları ortaya çıkan göğüste meydana gelen yanma hissi
• Uzanırken veya eğilirken kötüleşen ağrı
• Ağızda acı veya asitli bir tat

Mide Yanması Şikayetini Ciddiye Alın!

Mide yanamsı, bazen sadece belirli bir gıdaya olan geçici bir tepki olabilir. Bazen de stresli durumlarda ortaya çıkar. Bunların dışında bazı durumlarda daha fazla önemsenmesi gerekebilir. Aşağıdaki belirtileri gösteriyorsanız mutlaka bir sağlık uzmanına başvurun. 

• Mide ekşimesi haftada iki defadan fazla oluyorsa
• Yutma güçlüğünüz varsa
• Sürekli mide bulantınız veya kusmanız varsa
• İştahsızlık veya yemek yeme zorluğu nedeniyle kilo kaybınız varsa

Mide Yanması İçin Doğal Öneriler

Mide yanmasına iyi gelen besinler ve bitki çayları merak ediliyor. Bazı gıdalar ve çaylar mide yanmasını hafifletmek için doğal çözüm sunabilir. Mide yanmasını kontrol altına almak için pek çok doğal yöntem bulunmaktadır.  Bunları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• Süt içmek, bazı durumlarda mide yanmasını hafifletebilir.  1 bardak sütü yavaş yavaş için.  Çok soğuk veya çok sıcak olmamasına dikkat edin.
• Yeşil elma yemek veya elma sirkesi tüketmek. Elma sirkesini su ile seyrelterek tüketmeye dikkat edin.
• Kudret narı, hafif oranda tüketildiğinde mide yanmasını azaltabilir. Zeytinyağında bekletilmiş kudret narının yağa karışan özünü, çay kaşığıyla yutabilirsiniz. 
• Mentollü sakız çiğnemek de hafif olan mide yanmasını geçirmeye yardımcı olabilir. 
• Beslenme şeklinizi değiştirmek.  Mide yanması şikayetleri kişiden kişiye değişkenlik gösterir.  Beslenmenizde size neyin iyi geldiğinin farkına vararak, bu gıdalardan daha çok tüketebilirsiniz. 
• Kimyon, tarhun, zencefil gibi baharatları daha sık kullanmak. Lahana turşusu, leblebi, meyan kökü gibi ürünlerden faydalanabilirsiniz. Aşırıya kaçmadan bu ürünleri tüketerek mide yanmasını azaltabilirsiniz.  
• İngiliz karbonatı.  Özellikle sabahları aç karnına bir bardak suya bir ölçek tüketilen İngiliz karbonatı mide yanması şikayetlerini azaltmaya yardımcı olur.
• Geç saatlerde bir şey yememek ve içmemek. 

Mide Yanması Olanların Yemek Tercihinde Dikkat Etmesi Gerekenler

Yemek seçiminiz ve içecek tercihleriniz mide yanmasını tetikleyebilir. Bazı özenli ve bilinçli seçimlerle mide yanmasının önüne geçebilirsiniz. Bu konuda size yardımcı olabilecek ipuçları aşağıdaki gibi:

• Meyve Suyu Seçimi

Taze sıkılmış meyve suları sağlıklı olsa da gerek içerdiği şeker oranı ile gerekse asidik yapısı ile dikkatli olunması gereken içecek türleri arasındadır.  Portakal, mandalina suyu mide yanmasını tetikler.  Bunların yerine, elma, nar veya havuç suyu daha yerinde bir seçim olacaktır. 

• Hamur İşleri

Hamur işlerinde kullanılan maya, midenizdeki yanmayı artırabilir. Özellikle de kızarmış hamur, sizin için asla bir seçenek olmamalı. Az yağlı yumurta, haşlanmış yumurta gibi sağlıklı ve doyurucu seçenekleri hamur yerine tüketebilirsiniz.  Beyaz ekmek yerine tam buğday veya siyez ekmeğini tercih edin.  Yağlı peynirler yerine lor ve dil peyniri iyi bir seçim olabilir.

• Ev Yemekleri

Ev yemeği, en sağlıklı yemek seçeneği olsa da salçası çok ise veya çok yağlı ise tercih edilmemeli. Ayrıca bazı kızarmış yiyecekler de sizin için iyi bir seçenek olmaz. Haşlama ve fırınlanmış olan yiyecekleri tercih edebilirsiniz. 

• Soslar

Yemeğe lezzet vermek üzere geliştirilmiş yüzlerce ev yapımı sos ve paketli sos seçeneği var. Bu soslar, çok lzeetli olmalarının yanında genellikle mide yanmasını tetikler. 

Mide Yanması Olanlara Restoran Menüsü Önerileri

Mide yanması şikayetiniz varken dışarıda yemek keyfi sizin için stres sebebi olabilir. Bazı noktalara dikkat ederek bu durumu daha iyi bir hale getirebilirsiniz. Böylece çekinmeden dışarda yemek yiyebilirsiniz. 

Uzakdoğu Yemeklerine Dikkat Edin!

Çin, Japon ve Hint mutfakları yoğun baharat ve bol miktarda acı içerir.  Bunlardan herhangi birini tüketecekseniz yine porsiyonlara dikkat edebilirsiniz.  Az baharatlı, acısız seçeneklerden tercih edebilirsiniz.  Kızartma yerine buharda pişmiş seçenekler veya ızgara tüketebilirsiniz. 

Domatesli Menülere Dikkat Edin!

İtalyan mutfağı domates yoğun bir mutfaktır ve içerdiği asit nedeniyle domates mide yanmasını tetikler.  Ancak dışarıda yemek deyince de akla hep, soslu spagetti, pizza gibi İtalyan yemekleri gelir. Domatesli seçenekler yerine fesleğen soslu, mantarlı pizzalardan seçim yapabilirsiniz. 

Balık Restoranında Doğru Seçimler

Izgara veya fırınlanmış deniz ürünleri genellikle mide yanmasına sebep olmaz. Kalamar veya karides tava yerine ızgara kalamar ve ya karides tercih edebilirsiniz.  Meze seçeneklerinde de yine kızartma içeren gruptan değil de daha çok yoğurtlu, zeytinyağlı daha hafif olanlarından yana tercihinizi kullanabilirsiniz. 

Pastanedeki Tercihler

Çikolata, mide yanmasını tetikleyebilir bu nedenle çikolata ve çikolata içerikli tatlılar yerine sütlü, meyveli veya yoğurtlu tatlıları tercih edebilirsiniz.  

Mide yanması, belirli bir besine ve yaşam tarzına vücudun tepkisi olabileceği gibi birden fazla sağlık sorunun habercisi de olabilir. Mide yanması şikayetini sıklıkla yaşıyorsanız mutlaka bir sağlık uzmanında destek alın.