ÜST

Laktoz İntoleransı İle İlgili Bilinmeyenler 

Laktoz İntoleransı olarak bilinen diğer bir deyişle sindirilemeyen sütün bilinmeyen birçok özelliği mevcuttur. Bunları incelemeden önce laktoz intoleransının genel ve açıklayıcı bir tanımını yapalım. Sütün yapısında yağ, karbonhidrat, laktoz ve protein bulunur. Yapısında bulunan bu bileşenlerden laktoz kısmını midemiz sindiremezse ishal, karın ağrısı ve şişkinlik gibi belirtiler ortaya çıkarmaya başlar. Sütte bulunan ve şeker olarak bulunan laktoz sindirilmediğinde büyük problemler meydana gelir. Bu yüzden süt ve süt ürünlerinden oluşan gıdaları laktoz İntoleransı bulunan kişilerin yemesi tavsiye edilmez. Bu gıdalar peynir ve yoğurt başta olmak üzere dondurma ve mandıra ürünleridir.

Vücudumuzun laktozu sindirilmesi için laktaz enzimini üretip enzimlerle parçalamak gerekir. Laktaz enzimi yok ise laktozu vücudumuz sindiremez. Bu durum sonucunda diğer belirtilerden olan karında şişme, aşırı gaz ve kramplarla kendini gösterir. Laktoz anne sütünde de bulunur. Bebeklerde meydana gelen bu problem aşırı gaz olarak geri döner. Bu durum bebekleri ve tabii anneleri çok zor duruma sokar. Laktoz enziminin sindirilememesinin başka bir sonucunda da ishal ve kusmaya gibi yan etkiler ortaya çıkabilir. Laktoz içeren gıdayı tükettiğimizde aniden bir tuvalete gitme isteği yer alıyorsa ya da aşırı bulantı gibi bizi rahatsız edecek şekilde belirtileri var ise doktora görünmeniz de fayda var. 

Laktoz İntoleransının Bulunması

Çoğu hastalar laktoz intoleransları olduklarını düşünerek direk doktora gider. Hastaların bazıları yanlış düşünceye kapılabilir. Bu yüzden belirtilerden emin olup sürekli süt ve süt ürünlerinin kullanımını sağladıktan sonra şikayetlerinin ortaya çıktığını anlamalıdır. Bu yüzden hastalara tavsiyemiz gıdaları ajandaya yazmalarıdır. Aksi halde yanlış teşhis için uğraşmış olursunuz. Doktorlar da emin olabilmek için hastalarına laktoz intolerans diyetini uygulatır. Haftanın belirli günleri laktoz içeren besinler vererek şikayetlerini gözlemlemeye devam ettirir. Bu diyetle beraber birçok test uygulanır.

  • Nefes Hidrojen testi: bu testi çıkan sonuç yüksek seviyede ise hastanın laktoza karşı intoleransı bulunuyordur. Bu test yaş aralığı olarak çocuk ve yetişkinlere yapılır.
  • Laktoz tolerans testi: Hastaya bir laktoz çözeltisi içirilir. Daha sonra parmağından kan şekerine bakılır. Kan şekeri seviyesi yükselmezse laktoz parçalara ayrılmamış demektir.  Buda hastanın laktoza karşı intoleransı olduğu anlamına gelir.
  • Süt tolerans testi: Hastaya süt içirilir. Aynı Laktoz tolerans testi gibi glikoz ve kan şekeri değerleri incelenir.
  • Dışkı testi: Laktoz tolerans testleri ve hidrojen solunum testleri bebekler ve çok küçük çocuklar için uygun değildir. Bu nedenle, dışkı numunesi testine başvurulabilir. Asetat ve diğer yağ asitleri seviyeleri yüksekse, çocuğa muhtemelen laktoz intoleransı teşhisi konur.
  • Laktoz hastalığına benzeyen hastalıklar: Hastayı tedavi eden hekim laktoz intoleransından şüphelenmiyor ya da sonuçlarında çıkmıyorsa akla gelebilecek ilk hastalık çölyaktır.  Bu sebepten bağırsak biyopsisi yapması gerekir. Bağırsaklarından ufak bir kısım biyopsi yapılır ve ince bağırsak astarının ufak bir kısmı incelenmek üzere alınır. Bu işlem cerrahi operasyon örneklerindendir. 

Laktoz İntoleransı ile bilinmeyen bilgilerinden biri de yılın her 21 Mayıs tarihinde ‘Dünya Süt Günü’ ilan ediliyor. Bu tarihin kutlanmasının nedeni bireylere sütün önemini ve kullanım yaygınlığını arttırmak hedeflenir. Gıda üreticileri tarafından yapılan Laktozsuz Süt, Laktoza intoleransı bulunan bireyler için geliştirildi. Sütte laktoz olan şekerin emilebilmesi için laktaz enzimini de ekleyerek sindirilmesine yardımcı olunur. Normal sağlıklı bireylerde bulunan laktaz enzimi sayesinde sütteki laktoz şekeri hemen emilebilir. Laktoz İntoleransı olan bireylerde bu enzim salgılanmadığı için sindirilmesinde yardımcı olmaz. Laktaz enzimini vücudumuzda ince bağırsaklarımız üretir. Eğer üretim olmazsa kalın bağırsaktaki bakterilerle etkileşime girerek yukarıdaki saydığımız hastalığın belirtileri olan kusma, ishal, şişkinlik ortaya çıkar. Laktozsuz süt ile yapılan tarifler aynı tada sahiptir. İçerik olarak da normal sütün içerdiği bütün mineraller bulunur. B12 vitamini, kalsiyum, riboflavin gibi birçok mikro besini içerir.

Laktoz İntoleransı Tedavisi

Eğer laktoz intoleransının seviyesi yüksek ise altında yatan sebepleri araştırmak çok önemlidir. Hastalığınızın altında yatan başka bir hastalık varsa, tedavi planını oluşturur. Laktoz İntoleransını önlemek için herhangi bir cerrahi işlem bulunmuyor. Yani ameliyat olarak bu rahatsızlıktan kurtulamazsınız.

Laktoz İçeren Besinler

Gıdalarda süt içeriğine sahip ürünler genelde laktoz içerir. Laktoz intoleransınız varsa, maddeler halinde bulunan ürünleri tüketmemeniz sağlığınız için gereklidir. 

  • İşlenmiş kahvaltılık tahıllar
  • Sütlü çikolata
  • Omlet
  • Pişmiş Yumurta
  • Peynir
  • Krema
  • Krep
  • Sütlü Barlar
  • Ekmek
  • Pasta ve bisküviler
  • Margarin ve Tereyağı
  • Kremalı çorbalar 

Paketli ambalajları incelediğimizde içindekiler bölümünde yer alan laktoz, peynir altı suyu, kuru süt katıları ve kuru süt tozu içeren ürünler laktoz intoleransı içerir. Bazı ilaçlarda laktoz sıkça bulunur. Bu ilaçlar mide asidi, doğum kontrol hapları gibi genel kullanılan ilaçlardır. Yüksek oranda laktoz intoleransınız var ise eczacınıza ve doktorunuza danışmadan satın alıp kullanmayın.

Laktoz İntoleransı İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler 

Laktoz intoleransı daha çok yaşlı insanlarda, küçük çocuklarda ve bebeklerde görülme riski ve oranı daha fazladır. Karın bölgesine radyoterapi alan bireylerde laktoz intoleransı fazla oranda gözükür.

Erken doğan bebeklerin, normal süresinde doğan bebeklere göre daha fazla laktoz intoleransına sahip olurlar. Erken doğan bebeklerde laktoz intoleransı daha erken görülebilir. Sizler de Laktoz İntoleransınızdan şüphelenip gıda diyetine girmek isterseniz doktorunuza ve diyetisyeninize danışabilirsiniz. Doktorunuza ve diyetisyeninize danışmadan yanlış bir beslenme metodu uygulamaya çalışmayın.

Laktoz İntoleransı İle İlgili Bilinmeyen Bilgiler 

Laktoz intoleransları hakkında bilinmeyen bilgilerden olan hastalığın kalıtsal olduğu ve genetik olarak da geçtiği bilinir. Bu bilgiler herkes tarafından bilinmez.

Laktoz intoleransının tedavi yöntemleri çok çeşitlidir. Eğer tedavi olmak istemezseniz de belirli diyetlerle ve süt ve süt içeren ürünlerden uzak durarak veya laktaz enzimleri içeren semptomları önleyebilirler.

Çoğu süt ve süt ürününde laktoz bulunur ve birçok işlenmiş gıdada bunlara eklenen süt ve süt ürünleri bulunur. İçeriğinde süt, laktoz, peynir altı suyu, lor, süt yan ürünleri, kuru süt katıları veya yağsız kuru süt tozu bulunan herhangi bir üründe laktoz bulunur.

Bazı insanlarda, laktoz seviyeleri erken yaşlardan itibaren düşer, ancak laktoz intoleransı semptomları, yetişkin olana kadar ortaya çıkmayabilir.

Laktoz intoleransı daha çok orta yaşlı ve özellikle Afrika, İspanyol ve Asya kökenli olan kişilerde daha fazla görülür.

Laktoz intoleransı rahatsızlığının başlangıç belirtileri görüleceği ve ufak derecede olabileceği için bireyler ya doktora tedavi olmaya gitmez yahut değişik bir hastalık ile karıştırılıp göz ardı edilebilir. Bu hastalık için mühim olan konu süt ve süt ürünleri ile beslendikten sonra bu belirtilerin görülmesidir. Böyle durumlarda kişiler doktora belirtilerin başladığı vakit detaylı olarak anlatmalıdır. 

Hastaların Laktoz İntoleransı durumlarında başvurabileceği bölümler şu şekildedir;

  • Çocuk gastroenterolojisi
  • Gastroenteroloji

Özet olarak Laktoz İntoleransı olan bebek ve yetişkinlerin doğumları itibari ile vücutlarında laktaz enzimlerinin salgılanmaması sebebiyle ince bağırsağında sindirilememesinden oluşur. Ancak ileriki dönemlerde orta yaşlarda laktaz enziminin seviyesi azaldığı için bireyler yeteri kadar sindirememe durumuna neden olur. Bu yüzden sağlığımıza ve  yediğimiz gıdaların içeriklerine çok dikkat etmeliyiz.