Her mevsimde ve tüm hava koşullarında yapabileceğiniz koşu, vücudunuzu hem forma sokar hem de sağlıklı bir hayatın kapılarını açar. Koşuya başlarken kıyafetlerden aksesuarlara kadar onlarca ürün arasından seçim yapabilirsiniz ama en hassas olmanız gereken konu koşu ayakkabısı seçimidir. Doğru bir araştırmayla seçilmemiş koşu ayakkabısı, ilk antrenmanlarla beraber ayaklarınızı rahatsız etmeye başlar ve spordan aldığınız verimi bir hayli düşürür. Dış yüzeylerinin özelliklerinden taban türüne kadar tüm detaylarıyla koşu ayakkabılarını tanıdığınızda en doğru koşu ayakkabısı seçimini rahatlıkla yapabilirsiniz. Sadece tek bir özelliğe odaklanmak yerine ayakkabının her bölümünün kendinize en uygun özelliklerini bir araya getirerek kendiniz için ideal ayakkabıyı bulmalısınız. Koşu ayakkabısının faydaları, sakatlık riskini minimuma indirmek, spordan alınan verimi maksimuma yükseltmek ve spor sırasında konfor sağlamak olarak kısaca özetlenebilir.

Hangi zeminlerde koşacağınıza karar vermeden koşu ayakkabısı seçmeyin

Koşu hem kapalı alanda hem de doğada veya şehir ortamında yapılabilse de tüm zemin türlerinde aynı ayakkabıyı kullanmak büyük bir hatadır. Koşu yaparken ara sıra farklı zeminler ve ortamlar tercih ediyor olabilirsiniz. Ayakkabı alırken dikkat edeceğiniz en önemli nokta en fazla hangi zeminde koşacağınız olmalıdır. Çoğunlukla çimde koşmayı seviyorsanız zeminin yumuşak ve kaygan olması kaçınılmazdır. Bu yüzden tabanı sert ve sentetik zeminlere uygun şekilde düz tasarlanmış ayakkabılardan kaçının. Mutlaka dişli ve zemini tutan bir ayakkabı aldığınıza emin olmalısınız. Toprak zemin ise aynı anda birçok özelliği barındırabilir. Bazen çok kaygan ve yumuşak bazen de çok sert olabilir. Aynı arazideki veya rotadaki toprak zemin türü birkaç metre içerisinde özellik değiştirebilir. Ancak temel olarak toprağın davranışı belli olduğundan çimdekine benzer bir dişli tabanın yanı sıra bilek kısmı daha yüksek ayakkabılar tercih edilmelidir. Bilek kısmının yüksek olması, topraktaki ani değişimlerden kaynaklı burkulma riskinin minimuma indirilmesidir. Bileğiniz burkulduğu zaman koşmak değil yürümek bile zor hale gelebileceği için bileğinize maksimum desteğin sağlanması konfor ve performanstan önce sağlık açısından önemlidir.

”Bazı zemin türleri ortak özelliklere sahip olabildiği için bulunduğunuz bölgeyi iyi analiz edip nerede koşacağınızı araştırmanız en iyi sonucu almanızı sağlar.”

Zemin tercihiniz karlı olacaksa topraktaki gibi modellere yönelmeniz doğru olur. Kar da tıpkı toprak ve çim gibi kolay kayabildiği için tabandaki dişler olmazsa olmazdır. Bunun yanında yine bilek desteğine önem verebilirsiniz çünkü tüm zemin türleri arasında en kaygan olanı karlı zemindir. Çim zaman zaman kuru olup daha az kaysa da karlı zeminin her daim ıslak olması kayganlığı maksimumda tutar. Beton veya asfalt zeminleri tercih etmeyi düşünürseniz daha dişsiz ve düz tabanlı ayakkabıları satın almalısınız. İki zemin türünde de zeminin sert etkisini emecek ve ayağınızın konforunu bozmayacak, sert zeminli ve mümkünse topuk kısmı yoğun malzemeli ayakkabıları seçmelisiniz. En kalın ve sert tabanlı ayakkabılar betonda kullanıma en uygundur, asfalt için yine sert tabanlı bir ayakkabı seçebilirsiniz ama betondakine göre biraz daha yumuşak bir taban seçimi yapmak da alternatifler arasındadır. Son zemin türü olan kumda ise ayağınız ve bacaklarınız maksimum gücü harcar çünkü kum hemen hemen tüm darbeyi emer. Diğer zemin türlerine daha fazla efor sarf edeceğiniz için vücudunuzun alt kısmı daha iyi çalışır. Kum zemin için en ideal ayakkabılar hafif ama sert tabanlı olan modellerdir. Atletizm pistlerinin yapısı ise asfaltta kullanacağınız ayakkabılarla benzerlik gösterir. Daha iyi yol tutuşu ve ıslak pistlerde daha rahat koşmak için küçük dişlere sahip tabanları seçebilirsiniz.

Ayağınızın şekline göre taban seçimi ve ayakkabının üç ana bölümü

Ayakların üç özelliğine göre üç farklı iç taban özelliği bulunur. Orta taban olarak da geçen bu bölümün hangi özelliğinin daha uygun olduğunu öğrenmeniz oldukça basittir. Çıplak ve ıslak ayakla kuru bir zemine bastığınızda çıkan iz, taban özelliğini seçmenize yardımcı olur. Ayağın hemen hemen tüm izi çıkıyorsa ayağınız içe basıyor demektir. İç tabanı düz olan ayakkabılar yerine destekli ve ayağa göre şekil alan tabanlardan seçmeniz gerekir. Ayak izinizin orta bölümünde incelme varsa ve çoğu görselde rastladığınız klasik ayak izi görüntüsündeyse düz profildeki iç tabanları tercih edebilirsiniz. Bu iz, ayağınızın doğru bir şekilde yere bastığını ve vücut ağırlığını tamamen eşit olarak yüklendiğini gösterir.

“Çoğu ayakkabı düz iç tabana sahip olduğu için bu ayak yapısı için ayakkabı bulmak diğerlerine oranla çok çok kolaydır.”

Eğer ayak ucunuz ile topuk kısmınızın birbirinden ayrı veya çok ince bir çizgiyle birbirine bağlandığı bir ize sahipseniz ayağınız dışa doğru basıyor demektir. Bu tip ayakkabıların normalden daha destekli olmaları ve ek yastıklarının bulunması gerekir. Ayağı içe ve dışa basanların tercihi, zemin türü ne olursa olsun bilek koruması ve desteği de sağlayan ayakkabılardan yana olmalıdır. Kilonuz normalden bir hayli fazlaysa ve koşuya başlarken ciddi zayıflama hedefiniz varsa alacağınız ayakkabının tabanının konforu maksimum düzeyde tutması ve darbe emici özelliği bulunması gerekir. Ayaklara binecek yükü azaltmanın ve bacaklarla dizleri rahatlatmanın en basit yolu darbeleri minimuma indiren ayakkabılar giymektir.

Taban seçiminin tamamlayıcısı orta taban ve üst bölüm

İç taban olarak da bilinen orta tabanı, ayak izinize göre nasıl seçeceğinizi artık biliyorsunuz. Ancak yine de temel özelliklerine de hakim olmanız ve ne işe yaradığını tam olarak bilmeniz, seçim sırasında daha bilinçli olmanızı sağlar. Ayak tabanınız hangi yapıda olursa olsun orta taban mutlaka darbe emici özelliğe sahip olmalıdır. Ayağınızın yapısına göre ekstra darbe emme özelliği de arayabilirsiniz ama çoğu zaman standart yumuşak ve darbe emici orta tabanlar aradığınız konforu bulmanızı sağlayacaktır. Ayakkabının üst bölümü ise diğerlerine göre daha önemsiz gözükebilir ve çoğu kişi için işin kozmetik yönüdür. Ayakkabının rengini ve dış görünüşünü belirleyen kısım üst bölümdür. Ancak işlevi sadece görüntüden ibaret değildir. Üst bölümdeki bilek destekleri ayağınızın tehlike anında korunmasını sağlar. Ayrıca konforunuz için de dış ve orta tabanlar kadar etkilidir. Bilek korumasının çok sert veya esnek olması tamamen koşu sırasında nasıl rahat edeceğinize bağlıdır. Orta taban ve dış taban özelliklerini belirledikten sonra bilek korumasının seçiminde daha özgür davranabilirsiniz.

“Çoğu zaman esnek bilekli ayakkabılar tercih edilse de ağırlıklı olarak kontrolü zor ve kaygan zeminlerde koşacaksanız sert bilekler daha iyi sonuç verir.”

Daha düz ve kayma riski olmayan zeminlerde bilek korumasını tercih etmeme şansınız bulunuyor ancak ara sıra toprak, çim, kum, beton gibi zeminlere de çıkmayı planlıyorsanız bileklere mutlaka önem verin. Ayağınız koşu anında sürekli hareket edeceği için parmak ucunuzla ayakkabının en uç noktası arasında küçük bir boşluk kalması gerekir. Parmak uçlarının özgür olmadığı koşu ayakkabısı, ayak parmaklarınızı henüz ilk metrelerde rahatsız edecektir. Ayakkabı satın alırken mutlaka iki çifti de giyip birkaç hızlı adım atmanız ve olduğunuz yerde zıplamanız, doğru seçim yapıp yapmadığınızı anlamanız için yeterli bir yöntemdir. Hepsiburada’nın koşu ayakkabısı kategorisi, tüm ayak ve zemin yapılarına uygun modelleri size sunarak en doğru koşu ayakkabısını bulmanıza yardımcı olur.