İnsan canına ve hayatına dokunan her türlü yardım büyük önem taşıyor. Bu yardımların en önemlilerinden biri olan kan bağışı sayesinde bir kimseye nefes olunabiliyor. Hatta bazen, hasta verilen kan ile hayata tutunarak yaşamına kaldığı yerden devam ediyor. Kan bağışının önemi büyük olsa da herkes bağışta bulunamayabiliyor. Kan bağışı yapmak için belirli kriterleri içermek gerekiyor. 

Kan bağışı verme merkezlerini meşgul etmemek ve kendi vaktinizden ödün vermemek adına, kan bağışçısı olmak için uygun olup olmadığınızı bilmeniz gerekiyor. Uzmanlar tarafından sunulan kısa bir test sayesinde ilk etapta kan bağışı için uygun olup olmadığınız anlaşılabiliyor. Gelin hiç vakit kaybetmeden, kan bağışı olmak için uygun musunuz diye test edelim!

Kan Bağışı Nedir?

Kan bağışı sağlıklı ve gönüllü olan bir bağışçıdan kan ve kan ürünlerini alabilmek için Kızılay kan merkezi tarafından alınan işlem olarak belirtiliyor. Yani bireyin hem gönüllü hem de sağlıklı olması koşulu aranıyor. Bağışçı Bilgilendirme ve Onam Formu ile birlikte Bağışçı sorgulama formu, bağış yapacak insan tarafından okunarak dolduruluyor. Söz konusu formun hem doğru hem de eksiksiz doldurulması mühim bir detay. Bağışa engel bir durum yok ise, hekimin onayı ve kontrolü gerçekleştikten sonra bağış kabul edilebiliyor. 

Kimler Kan Bağışında Bulunabilir?

Kan bağışı, Kızılay Kan Bağış Merkezleri’nde gerçekleştiriliyor. Hastane transfüzyon merkezlerinde yalnızca özel durumlarda, o da Kızılay kan merkezinin yetkilendirilmesi ile kan bağışı kabul ediliyor. Kimler kan bağışında bulunabilir sorusunun yanıtlarına göz gezdirilerek bağışta bulunmaya gitmek oldukça mühim. Özellikle kan bağışçısı sorgulama formunun hem doğru hem de eksiksiz biçimde doldurulması büyük önem taşıyor. Kan bağışçısı olabilmenin çeşitli koşulları bulunuyor. Birey ancak bu koşulları karşıladığında kan bağışında bulunabiliyor. Kan bağışında bulunabilme şartları aşağıdaki gibi: 

• Kan bağışçısı olabilmek için 19 yaşından gün almak gerekiyor. 
• 65 yaşından gün almamış olmak, (ilk kez kan bağışı yapacak insanlar için 61 yaşından gün almamaları şartı aranıyor. 
• Vücut ağırlığının 50 kilogramdan daha fazla olması
• vücut sıcaklığının ise 37,5 C altında olma şartı aranıyor
• Bağışçı sorgulama formunda bulunan tüm soruların doğru ve eksiksiz cevaplayan insanlar 
• Hipertansiyon hastalarının ilaç kullanımı mevcutsa, kan basıncı kabul edilebiliyor. Sınırlarda bulunuyorsa, kan alımı gerçekleştiriliyor. 
• Torba kan alımı öncesinde gerçekleştirilen testlerde; Erkek kullanıcıların 13,5- 18.0 g/dl olması gerekiyor. Kadınların 12.5 -16,5 g/dl olması gerekiyor. Trombosit sayısının ise 150.000/mm3’den büyük olması durumunda kan bağış işlemi gerçekleşiyor. 
• Vitamin kullanımı, hafif ağrı kesici içmek veya antidepresan kullanımı kan bağışı işlemi için engel teşkil etmiyor. 

Kan Bağışçısı Olmak için Diğer Bilinmesi Gerekenler

Kan bağışçısı olabilmek için tüm detayları göz önünde bulundurmak mühim bir detay oluyor. Bağış aralığı ortalama olarak erkek bağışçılarda 90 gün olurken, kadın bağışçılarda ise 120 gün olarak belirleniyor. Zorunlu durumlarda söz konusu süre, kan merkezi doktoru tarafından düzenleniyor. Kan bağışı işleminden hemen önce, yoğun görülmese de karnın tok olması gerekiyor. Aynı zamanda yağlı besinlerin tüketilmemesi gerekiyor. Kan bağışı yapacak olan insanlar bol sıvı tüketimine dikkat etmeli. Kan bağışçısı olacak insanın fazla yorgun ya da uykusuz olmaması gerekiyor. 12 saat evveline kadar alkol almamış olmaması da önemli bir detay oluyor. Kan basıncı, nabız, beden sıcaklığı belirlenmiş olan adayın mutlaka değerlerini belirlenen aralıkta olması mühim. Kan bağışı işleminden sonra ise, bireyin bol sıvı alması ve en az 1 saat kadar su içmemesi gerekiyor. Kan alımı yapılan kolla birkaç saat ağır yük kaldırılmaması oldukça önemli. Aynı zamanda o gün ağır işlerin ve aktivitelerin yapılmaması mühim oluyor. 

Kimler Kan Bağışı Yapamaz?

Kan bağışçısı olabilmek için birçok kriteri karşılamak gerekiyor. Karşılanmayan birçok etken kan bağışına engel olabiliyor. Bazı bireyler bir ömür boyunca kan bağışında bulunamaz iken, kimileri belirli bir süre kan bağışında bulunamaz. Kan bağışı yapması mümkün olmayan bireyler şöyledir: 

• Kanama eğilimi gösteren kimseler kan veremiyor, 
• Hepatit C, Hepatit B ve AIDS gibi hastalıkları geçiren insanlar için kan bağışı risk doğurabiliyor. 
• Bireyin aspirin kullanması, (Aferen Trombosit konsantresini hazırlamak için alınacağı zaman kabul edilmiyor)
• Aşırı yaptıran bireyler 1 ay kan bağışçısı olamıyor. 
• Dövme, botoks, akupunktur, saç ekimi, estetik ve takı için cilt deldirme gibi çeşitli işlemleri yaptıran insanlar 1 sene boyunca kan bağışçısı olamıyor. 
• Kanser hastaları ile kemoterapi alan insanlar kan bağışçısı olamıyor. 
• Herhangi bir cerrahi işlem gören insanlar, neticesinde kan bağışçısı olamıyor. 
• Kronik böbrek yetmezliği, kronik kalp yetmezliği ve geçirilen Miyokard infarktüsü veya stent takılan insanlar olamıyor. 
• Kronik karaciğer yetmezliği bulunan bireyler kan bağışçısı olamıyor. 
• Düşük geçiren kadınlar 9 ay boyunca kan bağışı yapamıyor. Diş tedavisi, dolgu, çekim, kanal tedavisi gibi çeşitli uygulamalarda en az 7 gün bağış yapılamıyor. 
• Damar yolundan insan kaynaklı (pıhtılaşma faktörleri, büyüme hormonu ve insülin vs.) ilaç kullananlar kan bağışı yapamıyor. 
• Hamilelik esnasında ve sonrasında 9 ay boyunca kan bağışında bulunulmuyor. 
• Alkol alımından sonra en az 12 saat kan bağışı yapılamıyor. 

Söz konusu maddelere sahip olan insanlar kan bağışında bulunamıyor. Kan bağışı yapmak isteyen insanların mutlaka bu maddeleri detaylıca okuması gerekiyor. Hiçbirine sahip değilse, yakın bir kan bağışı merkezine giderek kan bağışı yapabiliyor. 

Kan Bağışçısı Olabilme Koşulları

Kan bağışçısı olarak bir canı kurtarmak ve ona yeni bir hayat sunmak mümkün oluyor. Kan bağışçısı olabilmek her şartta mümkün olmuyor. Bireyin birçok koşulu taşıması gerekiyor. Bunun için de kimlerin kan bağışında bulunacağı ve bulunamayacağı adlı başlıkların detaylı bir biçimde incelenmesi oldukça önemli. Bu koşulları taşıyan bireyler, kan bağışçısı olabiliyor. Böylece kan bağışı yapan bireyde sağlığından ve konforundan hiçbir koşulda ödün vermemiş oluyor. Kan bağışı sağlıklı ve gönüllü olan bir bağışçıdan kan ve kan ürünlerini alabilmek için Kızılay kan merkezi tarafından alınan işlem olarak belirtiliyor. Yani bireyin hem gönüllü hem de sağlıklı olması koşulu aranıyor. Bağışçı Bilgilendirme ve Onam Formu ile birlikte Bağışçı sorgulama formu, bağış yapacak insan tarafından okunarak dolduruluyor. Söz konusu formun hem doğru hem de eksiksiz doldurulması mühim bir detay. Bağışa engel bir durum yok ise, hekimin onayı ve kontrolü gerçekleştikten sonra bağış kabul edilebiliyor. 

Kan bağışçısı olabilme şartları içerisinde 19 yaşından gün alınması, bulaşıcı bir rahatsızlığın bulunmaması ve herhangi bir kronik rahatsızlığa sahip olunması büyük önem taşıyor. Kan bağışı işlemi yaklaşık olarak 10 dakika sürüyor. İşlem esnasında yaklaşık olarak 450 ml kan alınıyor. Bunun yanı sıra, kan bağışı öncesinde bağışçının aç olmaması, yorgun olmaması, uykusuz olmaması ve kendini kan verebilecek kadar iyi hissetmesi gerekiyor. Söz konusu şartları taşıyan bireyler de sorunsuz bir biçimde kan alma işlemi gerçekleştiriliyor.