Normandiya Çıkarması öncesinde, bu harekat oldukça tehlikeli bir girişim olarak görülüyordu. Müttefik birlikleri, düşman tarafından dört yıl boyunca işgal edilmiş ve tahkim edilmiş, engellerle ve mayınlarla dolu bir kıyıya çıkarma yapmak zorundaydı. Almanların batı cephesinde savunma amacıyla elli sekiz tümeni bulunuyordu ve bunlardan on tanesi hızlı taarruz yapabilen panzer birlikleriydi. Müttefikler ise İngiltere’de büyük bir güce sahipti, ancak Manş Denizi’ni geçmek gibi iki büyük engelle karşı karşıyaydılar. Ayrıca sadece 9 tümenlik bir kuvvetle çıkarma yapabiliyorlardı ve sahilde toplanacak asker sayısı bir hafta sonra iki katına çıkarma imkanına sahipti. Bu zorlukların yanı sıra, karşılarında Fransa’yı ve büyük bir kısmını ele geçirmiş, iyi donanımlı ve deneyimli Alman ordusu bulunuyordu.

Churchill’in Korkusu

D-Day’in bir gece öncesinde, Winston Churchill “güvensiz ve kaygılı” olduğunu ifade etti. Eşine yönelik endişelerini şu şekilde dile getirdi: “Farkında mısın, sabah uyandığımızda 20 bin kişi ölü olabilir.” Bu ifade, D-Day’in risk ve tehlikeleri hakkındaki endişelerini yansıtmaktadır.

Normandiya’nın kodları

Normandiya çıkarması planında, sahil bölgeleri için Utah, Omaha, Gold, Juno ve Sword gibi kod adları kullanıldı. Bu şekilde çıkarma planları düşman tarafından gizlendi. “Neptün” ise çıkarma operasyonunun kod adı olarak kullanıldı. Normandiya çıkarması ve eşzamanlı olarak gerçekleştirilen Neptün Operasyonu, Fransa’nın kuzeydoğusunda güvenli bir üs oluşturmayı amaçlıyordu. İngiliz birlikleri için Sword ve Gold, Kanadalılar için Juno, Amerikan birlikleri için ise Omaha ve Utah kod adları kullanıldı.

D-Day’in anlamı

D-Day terimi, Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri tarafından askeri operasyonun başlangıç gününü ifade etmek için kullanılmıştır ancak bu terim, özellikle Normandiya Çıkarması ile ilişkilendirildikten sonra 6 Haziran 1944 tarihiyle özdeşleşmiştir.

Fransa ve batı cephesinin önemi

Alman ordusu ve Hitler için Batı cephesi büyük bir öneme sahipti. Doğu cephesinde Rus tehdidi büyük olsa da asıl endişe Batı cephesindeydi. Batı cephesi, Almanya için büyük bir öneme sahipti çünkü işgal edilen Fransa, Almanya’ya oldukça yakındı. Doğu cephesinin genişliği sebebiyle, bu hatta yaşanacak bir yenilginin Almanya’yı fazla etkilemeyeceği düşünülüyordu. Batı cephesinde Almanların bir yenilgi yaşaması durumunda, müttefiklerin hızla ilerleyerek 1000 kilometre mesafedeki Berlin’e ulaşabileceği tahmin ediliyordu. 1944 yılında başarılı bir Anglo-Amerikan saldırısıyla Alman sanayisinin merkezi olan Rhen bölgesinin ele geçirilmesi durumunda, Almanya’nın savaşma kabiliyeti tamamen durdurulabilirdi.

Yapay Liman

6 Haziran 1944 tarihinde, Müttefik kuvvetleri çıkarma harekatına başladı. İlk aşamada paraşütçü birlikleri, Alman savunmasının arkasına indirildi. Aynı günün sabahında Amerikan, İngiliz ve Kanada birlikleri Normandiya sahillerine çıkarma gerçekleştirdi ancak çıkarma sırasında en büyük zorluk, gerekli lojistik destek ve tedarik akışının nasıl sağlanacağıydı. Bu nedenle, tarihte ilk kez düşünülen bir sistem olan yapay bir liman inşa edilmesi kararı alındı. 

Limanın hayata geçirilebilmesi için kıyı özellikleri, rüzgar, dalga iklimi, dalga tahmini, akıntılar ve zemin araştırmaları gibi veriler ışığında hızla bir planlama yapıldı. Büyük dubalar, iskeleler, köprü dubaları ve bağlantılar gibi limanın parçaları, 1942-1944 yılları arasında İngiltere’de inşa edildi. Parçalar, çıkarma gününü takip eden bir gün içinde denizden taşındı ve hızla yerlerine monte edildi.

Yağmur ya da güneş

Normandiya çıkarması için asıl planlanan tarih 5 Haziran’dı ancak harekatın yaklaştığı günlerde kötü hava koşulları nedeniyle Normandiya kıyılarına vuran dalgalar giderek şiddetlendi. Bu durumda General Dwight D. Eisenhower, çıkarmayı 24 saat ertelemeye karar verdi. Birçok uzmana göre, Almanlar’ın gerçek müttefikleri olan rüzgarın kesildiği ve denizin sakinleştiği dolunay zamanını, yani mayısın sonunu bekledikleri söylenmektedir.

ENIGMA kodunu kırmak

İngiliz istihbaratı, Almanların kullandığı Enigma adlı gizli mesaj iletişim sistemini çözdü. Bu sayede Hitler ve Alman Genelkurmayının, müttefiklerin gerçek çıkarma noktasını Normandiya sahilleri yerine Calais’e yapacakları yanılgısına düştükleri teyit edildi.

Andrew Jackson Higgins kim ?

General Eisenhower’ın “Bizim için savaşı kazanan adam” dediği kişi, Higgins’dı. Higgins, çıkarma gemilerinin tasarımını ve üretimini gerçekleştiren biriydi. LCVP veya “Higgins Botları” olarak da bilinen botlar, New Orleans’lı tasarımcı tarafından üretilmişti. Bu botlar sayesinde askerler ve tanklar, Manş Denizi’nin zorlu sularından geçerek Normandiya’ya çıkabildiler.

Normandiya Çıkarması

Erken saatlerde uçaklarla taşınan askerler, Alman askerlerinin gerisine paraşütlerle indirildi. Binlerce gemi, deniz ve kara operasyonu için Normandiya sahilinde bir araya geldi. Alman komutanlar, bu saldırının bir oyalama olduğunu düşünerek asıl saldırının sahilin daha uzak bir noktasında gerçekleşeceğini bekledi.

Bu sürpriz çıkarma, İngiliz askerlerinin Gold sahiline çıkmasını sağladı. Kanada birlikleri Juno sahiline indi ve İngiliz birlikler Sword sahiline çıkmayı başardı. Amerikan askerlerinin bir bölümü Utah sahiline çıktı, ancak Omaha sahiline çıkan Amerikan birlikleri ağır kayıplar verdi. Alman birliklere yönelik denizden başlatılan bombardıman etkili olmadı ve Amerikan askerleri karada Alman tümeniyle çatışmak zorunda kaldı.Gece yarısından sonra, 23 binden fazla askerin bulunduğu üç Amerikan ve İngiliz tümeni, sahilin iki ucundan operasyon başlattı. Sayısız tekne ve çıkarma botuyla Manş Denizi’nde toplanan askerler, çıkarma sahilini tamamen kontrol altına almak için harekete geçti. Sabah 6:30’dan itibaren ilk beş tümen, donanmanın bombardımanıyla korunarak sahile çıktı. Gün boyunca daha fazla birlik sahillere ulaştı. Gece yarısından sonra Müttefik kuvvetler, Gold, Juno, Sword ve Utah sahillerinin kontrolünü ele geçirerek iç bölgelere ilerledi.

Çıkarmaya kaç asker katıldı?

Normandiya çıkarmasında, yaklaşık 7 bin gemi ve çıkarma botu, 156 bin asker ve 10 bin askeri araç dikkatlice seçilmiş beş sahile taşındı. Denizden ve havadan yoğun bombardıman desteği olmadan, bu askerlerin sahile çıkması mümkün olamazdı.Müttefiklerin hava gücü ve donanması, Almanlarınkine oranla son derece üstündü ancak, sadece Normandiya Çıkarması’nın gerçekleştiği gün, 4.400 Müttefik askeri hayatını kaybetti ve 9.000 asker ya kayboldu ya da ağır yaralandı. Alman askerlerinin kayıpları kesin olarak bilinmemekle birlikte, tahminlere göre 4.000 ile 9.000 arasında olabilir. Ayrıca, hava bombardımanı sonucunda binlerce Fransız sivil de hayatını kaybetti. Normandiya çıkarması, büyük bir insan ve materyal kaybıyla beraber gerçekleştirilen zorlu bir operasyon oldu ancak çıkarma, Müttefiklerin Avrupa’yı Nazi Almanyası’nın kontrolünden kurtarma yolunda önemli bir adım olarak kabul edildi.

Normandiya Çıkarması’nın ardından neler oldu?

Normandiya çıkarması sonrasında, Müttefik güçleri bir süre geri çekilme tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Almanlar sürekli olarak asker takviyesi yapmaktaydı, bu nedenle Müttefikler, düşman güçlerini toparlamadan kendi güçlerini hızla toparlamak zorunda kaldılar. Normandiya kasabaları gibi sağlam şekilde korunan dar bölgelerde ilerleme yavaş oldu ancak, Müttefiklerin sayısal üstünlüğü ve hava kuvvetlerinin gücü sayesinde, Alman direnişi kırıldı. Hava bombardımanı ve askeri üstünlük, Müttefiklerin ilerlemesine yardımcı oldu ancak bu süreçte ağır bir bedel ödendi. Müttefiklerin kararlılığı ve koordinasyonu, sonunda başarıya ulaşmalarını sağladı. Çıkarma, İkinci Dünya Savaşı’nın dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir ve Nazi Almanyası’nın Avrupa’daki egemenliğinin kırılmasına yol açtı.