Hıdırellez yaklaşırken, bu keyifli geleneği biraz daha ayrıntılı inceleyelim dedik.

İnsanlar zamanla doğayla nasıl başa çıkacağını öğrenmiş… Zamanla büyük ve gösterişli şehirler inşa etmiş. Her ne kadar bu koca şehirler ve şehir hayatı bizi doğanın şartlarında izole etmiş olsa da biz hala doğaya bağlıyız. Hıdırellez de bu bağlılığın bir kanıtı aslında. Her topluluğun, her milletin kendine ait bir mevsimsel bayramı var. İşte Hıdırellez… Türk dünyasının mevsimsel bayramı.

Hıdırellez nedir?

Mevsimler döngüsel olarak birbirini takip ederken, kış en az sevilen mevsimlerin başında. Elbette bunun mantıklı nedenleri var. Kışın sevilmemesinin nedeni sadece soğuk olması değil. Eski zamanlarda kış demek; toprağın verimsizleşmesi, yiyeceğin azalması demekti. Eski insanlar bizim kadar şanslı değildi. Biz yaz kış demeden istediğimiz her meyveye, her sebzeye rahatça ulaşabiliyoruz ama eskiden böyle değildi.

Kışın getirdiği zor şartların geride kaldığı bahar, insanoğlu için bir bayram demekti. Baharla birlikte yeniden uyanan toprak, bütün cömertliğiyle insanoğlunu mükafatlandırmak için hazır beklerken; karınlarını doyurmak için toprağa bağımlı olan insanlar bu gelişi kutlayacaktı. Bu kutlamalar zamanla bir süreklilik haline geldi ve Hıdırellez gelenekleri doğdu.

Orta Asya, Anadolu ve Balkanlarda 5-6 Mayıs geceleri kutlanan Hıdırellez, daha evvel paganizmin bir geleneği olmasına rağmen, İslami gelenekle birlikte değişir ve dönüşür. Günümüzde ise hem baharın gelişi hem de darda kalanlarının yardımcısı Hızır peygamber ve denizlerin hâkimi İlyas peygamberin yeryüzünde buluştukları gün olarak kutlanır.

Hıdırellezin kökenleri

Birçok kaynak birçok farklı teoriyle Hıdırellez açıklaması yapıyor; fakat birbirinden farklı bu görüşler köken olarak Orta Asya, Ortadoğu ve Anadolu’nun bu kutlamaya ev sahipliği yaptığı konusunda ortak fikirdeler. Günümüzde İslam inancıyla yan yana okunan Hıdırellez için bir başka görüş de İslam öncesi Orta Asya’ya dayandığıdır. Birbirinden farklı birçok görüş Hıdırellezi bir millete mal etmenin imkansız olduğunu gösteriyor. Baharın gelişi dünyanın her köşesinde farklı inançlar ve gelenekler kapsamında kutlanıyor.

Anadolu coğrafyasında İslam motifiyle süslenen bu kutlamaların başkahramanı Hızır, her ne kadar bir peygamber olarak kabul edilse de aslında bir kişiyi nitelemez. Hızır bolluğun ve bereketin simgesidir.

Hıdırellez kutlamaları

Hıdırellez, baharın gelişinin kutlaması olduğundan açık havada, bir su kenarında olmak gerekli; çünkü Hıdırellez baharı bütün sıcaklığıyla hissetmek için bir şans demek. Eskilerin hıdırlık dediğini belki duymuş olabilirsiniz. Hıdırlık, Hıdırellez kutlamaları için en uygun alanın ismidir.

Bu açık hava kutlamalarında büyü bir ateşin yakılması ve müzikle bu ateşin etrafında dans etmek âdettendir. Bu alanda baharın ilk kuzusundan yemekler yapılır, toplanan şifalı bitkiler kaynatılır ve şifa niyetine içilir.

Hıdırellez dileği

Hıdırellez inanışına göre, darda kalanların yardımcısı, iyilik sever Hızır, o gece kapı kapı dolaşmaya çıkar, dokunduğu şeyleri bereketlendirir. Hızır’ın gelmesi umuduyla ambarların, yemeklerin, cüzdanların ağzı açık bırakılır ve Hızır’ın onlara dokunması için niyet edilir.

Gül ağacına dilek asmak Hıdırellezin vazgeçilmez geleneği. Dileğinizi asarken Balonpark Kırmızı Kurdela  çok işinize yarayacak.

Hıdırellez için başka popüler bir gelenek de gül ağacına dilek asmaktır. Dilekler bir kağıda yazılır ya da çizilir ve kırmızı bir kurdeleyle bağlanarak gül ağacına asılır. Gül ağacına asılan dilekleri gören Hızır’ın dileklerin gerçekleşmesi için yardımcı olacağına inanılır. Sabah ezanında gül ağacına asılan dilekler alınır ve gerçekleşinceye kadar saklanır. Bazı yörelerde ve topluluklarda dilekler gül ağacının dibine gömülür ve orada bırakılır.

Kalabalık şehrin ortasında, apartman katında dileğinizi asmak için gül bulmak zor olabilir ama elinizi biraz hızlı tutup, kendinize erkenden Net Tarım Gül Fidesi hediye edebilirsiniz.

Hazır bahar gelmiş, Hızır şans dağıtırken bahar temizliğini de aklınızdan çıkarmayın! Temizlikte zaman kazanmak için “Ev temizliğinde zaman kazandıracak püf noktalar” yazımıza göz atmayı unutmayın.