Fibromiyalji, artrit ile alakalı kronik bir sendromdur. Sendromun aslında bir semptomlar topluluğu olduğunu söyleyebiliriz. Teşhis konmuşsa ya da fibromiyaljiye işaret eden herhangi bir belirti ve semptomlarınız var ise bu durum hakkında bilmeniz gerekenler var demektir. 

Öncelikle bu hastalığın, yaygın kas ağrısı ve hassasiyeti ile karakterize olduğunu söyleyebiliriz. Fibromiyalji hastalığı eklemler, kaslar ya da diğer dokularda iltihaplanma ve hasara neden olmamaktadır. Bu nedenle fibromiyalji eklem hastalığı değil, artrit ile alakalıdır. Üç ay ya da daha uzun süre boyunca vücutta birçok bölgede yaygın ağrı öyküsü (vücudun her iki tarafında bel üstünde, vücudun her iki tarafında bel altında gibi) var ise belirtiler arasında bu öne çıkmaktadır. 18 olarak belirtilen hassas nokta bölgesindeki 11 bölgede ağrı olarak kendini gösterebilmektedir.

Fibromiyalji hastalığı, kas ağrısı ile alakalı birincil ya da diğer romatizmal hastalıklara ikincil sendrom olarak ortaya çıkabilir. Romatoid artrit, sistemik lupus eritematozus veya ankilozan spondilite sahip hastalarda ayrıca fibromiyalji sendromu gelişme riski yüksektir. Bu kişiler, iki durumda ortak olan semptomlar mı (Ör. örtüşen semptomlar) ya da gerçekten iki farklı durum mu olduğunu merak ederler. Fibromiyalji tanısı için detaylar ve belirtilerin değerlendirilmesi önemlidir. Teşhis konulana kadar bu durum netleşmez.

Fibromiyalji Belirtileri

Kas ağrısının yanında yorgunluk ve de hassasiyet, fibromiyaljinin belirtileri arasındadır. Bunların dışında fibromiyalji hastaları şu belirtileri de sıklıkla yaşayabilir:

• Gürültü duyarlılığı
• Baş ağrısı
• Huzursuz bacak sendromu
• İrritabl mesane veya bağırsak
• Depresyon
• Anksiyete
• Bellek sorunları
• Eklem bozukluğu
• Pelvik ağrısı
• Sıcaklık hassasiyeti
• Panik bozuklukları

Fibromiyalji hastalığının psikolojik yönleri de bulunmaktadır. Fibromiyalji hastalığında çok değişkenlik olduğundan dolayı hastalık, tüm kişilerde aynı şekilde kendini göstermez. Herkes aynı belirtileri göstermez ya da hepsini gösterebilir. Belirtilerin herkes için farklı olması, dikkatli bir teşhis aşaması gerektirir. Tüm fibromiyalji hastalarının aynı semptomları yaşamadığından dolayı, tedavi seçimlerini de etkileyebilecek, sonrasında keşfedilen fibromiyalji alt tipleri olabilmektedir. Bunların dışında, şu önemli noktaların bilinmesi gerekir:

• Kesin Tanı Testi Yok

Fibromiyalji hastalığının teşhisi, semptomlara ve de hassas noktalara odaklanmaktadır ancak, fibromiyalji hastalığının tanısı için kan tahlili ya da röntgen gibi kesin olabilecek bir teşhis koyulacak test yoktur. Fibromiyaljinin teşhisi sadece fiziki muayene esnasında sunulan ve bunların sonucunda bulunan semptomlara dayanmaktadır. Tanı testleri de istenir ise diğer koşulları elemek ya da semptomlar hakkında bilgi edinmek içindir.

• Genel Anlamda Teşhis Edilmesi Zordur

Fibromiyalji genel anlamda yanlış anlaşılması mümkün bir hastalıktır ve semptomlar çoğunlukla tanınmaz. Bu da hastalığın aylar ya da yıllarca teşhis edilememesine neden olabilmektedir.

• Hastaların %90 Gibi Bir Oranı Şiddetli Yorgunluk Veya Uyku Bozukluğu Çekiyor

Yorgunluk ve uyku ile alakalı sorunlar, fibromiyalji hastalığı söz konusu olduğunda başlıca özelliklerdir. Bu nedenle de onarıcı olmayan uyku olarak bilinen kötü uyku nedeni ile gelişen sorunların riski yüksektir (bilişsel sorunlar, hafıza kaybı, enerji eksikliği).

• Ek Belirtiler De Vardır

Fibromiyalji hastalığı, farklı görünen ama aslında fibromiyalji hastalığına dahil olan ek birçok semptomlar ile ilişkilidir.

• İlaçlı Ve İlaçsız Tedaviler De Kullanılıyor

İlaçlar ile ağrıyı tedavi etmek, uyku iyileştirmek, depresyon ve kaygı yönetimi için kullanılmaktadır. Doktor, sunulan semptomlara göre reçeteyi belirleyecektir. Bu anlamda önemli nokta ağrı kesicidir ve stres giderme odaklı olan alternatif tedaviler de birçok fibromiyalji hastalığına sahip kişiye fayda sağlamaktadır.

Fibromiyalji Ağrı Belirtileri

Hastalığın ayırt edici semptomu, hafiften yetersize kadar değişebilen yaygın ağrı olmaktadır. Bunun için söz konusu ağrının vücudun her iki yanı, bel üstü ve altında olması gerekmektedir. Fibromiyalji hastalığında beyin, verilen ağrı sinyallerini yüksek seviyede işlemektedir. Bu da aşağıda sıralanan alışılmadık ağrı türlerine yol açmaktadır:

• Ağrılı uyaranlara artan bir tepki olan hiperaljezi
• Hafif dokunma veya orta derecede sıcak veya soğuk gibi genellikle ağrılı olmayan uyaranlardan kaynaklanan ağrı
• Karıncalanma, yanma veya kaşıntı gibi anormal sinir duyumları olan parestezi

Bazı insanlar, vücutta dalgalar halinde hareket eden ağrılara sahiptir. Fibromiyaljide birden fazla ağrı semptomunun olması yaygındır. Fibromiyalji kelimesi bağ dokusu (fibro) ve kas (miyo) ağrısı (alji) anlamına gelir. Bu şeyler durum için doğru olsa da sinir ağrısı, bilişsel işlev bozukluğu ve çok daha fazlası dahil olmak üzere fibromiyalji semptomları bunun çok ötesine geçer. Fibromiyalji ağrısı günden güne, hatta gün içinde değişebilir. Keskin ağrı, zonklama, ani ağrı gibi birçok çeşidi içerisinde barındırır. Avrupa ülkelerinde kullanılan hassas nokta muayenesi de teşhisi kolaylaştırır. Yaygın ağrı ölçümüne hassas nokta muayenesi denir. Sağlık uzmanları, vücutta 18 yerde (9 eşleştirilmiş nokta) ağrıyı kontrol eder. Bu, fibromiyaljiyi teşhis etmenin birincil yönetiminin bir parçası ve tedavilerin başarısını ölçmek için kullanılabilmektedir. Hassas nokta konumlarındaki ağrının farkında olmayabilirsiniz, ancak uzman baskı uyguladığında ağrılıdır.

Fibromiyaljinin Diğer Belirtileri Nelerdir?

Kas ve Eklem Belirtileri

Fibromiyalji, artrit gibi bir eklem hastalığı değildir ancak eklemle ilgili semptomlara neden olabilir. Çoğu ve muhtemelen tüm fibromiyalji vakaları, kaslar ve bağ dokular dahil olmak üzere yumuşak dokuların semptomlarını içerir.

Kas ve eklem semptomları şunları içerebilir:

• Kas spazmları veya seğirmeleri
• Özellikle bacaklarda kas zayıflığı
• Uzuvların, ellerin ve ayakların şişmesi
• Tendonların kemiklere ve kaslara yapıştığı yerde eklem ağrısı
• Eklem bozukluğu

Araştırmalar, bu fibromiyalji semptomlarının artan fonksiyonel sakatlık oranlarına bağlı olduğunu gösteriyor. Daha yavaş yürüme hızına, daha kısa adımlara ve romatoid artrit veya osteoartrite benzer düzeyde denge sorunlarına yol açabilirler. Fibromiyalji teşhisi konmak için olası tüm fibromiyalji semptomlarına sahip olmanız gerekmez.

Bilişsel Belirtiler

“Beyin sisi” olarak da bilinen “fibrozis”, fibromiyaljinin daha yaygın semptomlarından biridir. Bilişsel işlev bozukluğu belirtileri şunları içerir:

• Unutkanlık
• Bilinç bulanıklığı
• Odaklanmada zorluk
• Çevre ile ilgili geçici aşinalık kaybı
• Bozulmuş anlama yeteneği
• Bilinen kelimeleri konuşmada zorluk
• Yön veya boşluk yönlendirme zorluğu
• Duyduğunuz bilgileri işlemede zorluk (merkezi işitsel işleme bozukluğu)
• Sayıları ya da hesapları işleme zorluğu

Hastalıkla yaşayan birçok insan, bilişsel işlev bozukluğunu ağrının kendisi kadar, hatta daha fazla zayıflatıcı buluyor.

Yorgunluk ve Uyku Belirtileri

Fibromiyaljide yorgunluk, yorgunluktan çok daha fazlasıdır. Bu yorgunluğu, dinlenme ile düzelmeyen kalıcı bir bitkinlik olarak ifade edebiliriz. Bu kronik yorgunluk, sis ve oryantasyon bozukluğu duygu durumlarında karmaşıklık oluşturur ve yüksek depresyon oranlarına katkıda bulunur. Fibromiyalji, miyaljik ensefalomiyelit/kronik yorgunluk sendromu ile yakından ilişkilidir. Benzer semptomları ve bazı ortak fizyolojileri vardır ve birçok insanda her ikisi de vardır. Yorgunluk, fibromiyaljinin en karakteristik semptomlarından biridir ve her beş kişiden dördünü etkiler. Kişiler, bu noktada vitamin eksikliği kaynaklı sanarak vitamin takviyesi alırlar.

Fibromiyaljiye bağlı yorgunluk, genellikle uyku problemleri ile birlikte yaşanır. Bu iki semptom, tamamen hayat kalitesini düşürerek, gün boyu uykulu ve bitkin dolaşmanıza neden olur.

Semptomlar ve örtüşen uyku bozuklukları şunları içerir:

• Hafif veya düzenli olarak bölünmüş uyku
• Uykulu hal
• Uyku Apnesi

Uyku bozukluklarını tedavi etmek, yalnızca daha iyi dinlenmiş hissetmenize yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda diğer fibromiyalji semptomlarını da azaltabilir. Bu nedenle belirtiler göz önünde bulundurulmalıdır. Herhangi bir farklılık hissedildiğinde, doktor ile iletişime geçmek, semptomları ağır şekilde yaşamadan hayat kalitesinin düşmesini engeller.