Evler küçülüyor, yaşam alanlarımız daralıyor olsa da evde sebze yetiştirmek, sebzeleri dalından koparıp masaya getirmek, hormonsuz ve zehirsiz gıdaya ulaşmak sandığımız kadar zor değil. Birkaç küçük deneme ile balkonları seralara dönüştürmek, limon kokuları eşliğinde sarımsaktan domatese kadar envai çeşit sebzeyi yetiştirmek mümkün.

Önce bahçeli evler yerini apartmanlara bıraktı sonra apartmanların önündeki küçük bahçeler otopark oldu, derken balkonlar kapatılarak eve eklendi. Oysa bütün canlılar gibi insanlar için de doğayla iç içe olmak bir ihtiyaç ve hak aynı zamanda. Tıpkı hormonsuz ve zehirsiz gıdaya ulaşma hakkımız gibi. Bu idealin peşinde koşan birçok insan evlerinde sebze yetiştirmeye ön ayak oldu, iyi ki de oldular. Böylece evlerimizde kendi sebzelerimizi yetiştirmek bir hayal olmaktan çıktı. Evinizde balkonunuz veya terasınız varsa, eh biraz da güneş görüyorsa kendi bahçenizi yaratıp dilediğinizce ekim yapabilirsiniz. Şimdi, elinizi toprağa bulamadan önce arkanıza yaslanın ve kılavuz niteliğindeki yazımızın keyfini çıkarın.  

Evde sebze yetiştirmek için olmazsa olmazlar neler?

Evinizde  mini bir bahçeye çevirip içerisinde kendi meyve ve sebzelerinizi yetiştirmek istiyorsanız önceliğiniz saksı ve toprak seçimi olmalı. Alacağınız saksıların en az 40 santimetre genişliğinde olmasına dikkat edin. Saksının altında delik olmalı ve mümkünse yerden biraz daha yüksek bir yerde durmalı. Saksının plastik olması hem hafif olması hem de nemi daha fazla tutması açısından avantajlıdır ancak en doğalı tabi ki her zaman toprak saksıları kullanmaktır.

Birazdan detaylı üzerinden geçeceğiz ancak şimdilik buraya not düşmek adına sebzelerin farklı topraklara ihtiyacı olabileceğini bilmekte fayda var. Poşetlenerek satılan ve sebze yetiştirmeye uygun ibaresi düşülmüş toprakları kullanmak ilk etapta işinizi kolaylaştıracaktır. Toprağı bir karışım olarak kullanmalı, içerisine ihtiyaca göre biraz kum ve gerektiğinde gübre eklemelisiniz.

Sebze yetiştiriciliğinde bir diğer öneli nokta sulamadır. Sulama düzenli olmazsa istediğiniz verimi alamazsınız. Sulama için güneşin kendini çok da fazla hissettirmediği sabah saatleri önerilmektedir. Tüm bunların dışında; dayanıklı bir sulama kabı, tohum ve fidelere ihtiyacınız olacak.

İlk adımda hangi sebzeler yetiştirilmeli?

Domates: Aslında bir meyve olan domates evde bitki yetiştiriciliği denince ilk akla gelen üründür. Domates oldukça kolay yetiştirebilir. Bunun için tohumları ıslak bir bezde 24 saat bekletmek gerekir. Sonrasında saksıya torf (toprak) eklenerek tohumlar üzerine serpilir. Tohumları tekrar torf ile bir santimetre kalınlıkla örtmek, üzerini yağmurlama şeklinde sulayıp siyah poşet ile kapatmak gerekir. Çimlenme sonrası siyah poşeti kaldırmalı ve saksıyı doğrudan güneş ışığına maruz kalmayacak şekilde ışıklı ortama almalısınız. Toprağı her gün sulamayı ihmal etmeyin. Eğer tohum bulmak zorsa domatesleri yuvarlak dilimler halinde keserek de doğrudan toprağa gömebilirsiniz

Biber: Gelelim bir diğer sebze olarak bilinen meyve olan bibere. Biber, ilkbaharda tek bir fide olarak dikilmeli ya da domateste olduğu gibi çekirdekleriyle toprağa ekilmelidir. Tohumların çimlenmesinin çabuklaşması için dikimden önce saksıyı birkaç gün güneşte bekletmek etkili olacaktır. Dikimden sonra ise saksı serin bir yerde muhafaza etmelisiniz. Bir de bitkinin büyümesini yavaşlatmaması açısından biber fidelerini çiçek açtıkça koparın. Biber tohumu kategorimizde farklı cins biber tohumlarını inceleyebilirsiniz.

Salatalık: Oldukça kolay yetiştirilen bir bitkidir. Tohumları her bir saksıya 2-3 tane olmak üzere ekilmeli, üzeri yine ince bir toprak tabakasıyla kaplanmalıdır. Salatalık yetiştirme sürecinde kritik nokta sulamadır. Sulama mutlaka yağmurlama şeklinde yapılmalıdır.  

Soğan: Soğan yetiştirmek için  arpacık soğanlarının uç kısımları toprağın dışında kalacak şekilde aralıklı olarak toprağın içine gömün ve sulayın. Toprak iyice nemli olana kadar sulama yapmalısınız. Torf toprağı tercih ederseniz daha fazla verim elde edebilirsiniz.

Sarımsak: Öncelikle iri dişli sarımsaklar edinin. Dişlerin kabuklarını soymadan toprağa ekin. Ekim sırasında filizlenecek kısımları üstte kalmalı, kök uçları ise altta kalmalıdır. Sarımsak için killi toprak tercih etmeli, sarımsak saksınızı haftada bir kez sulamalısınız.

Evde daha narin bitkiler de yetişir!

Dereotu: Ekimi sonbahar ve ilkbaharda yapılmalı. Tohumları en az bir santimetre derine ekin. Sonrasında toprak yüzeyini iyice bastırın. Yağmurlama şeklinde spreyle su verdikten sonra çimlenme gerçekleşene kadar, her gün havalandırılmak üzere saksıyı streç film ile kapatmanız iyi olacaktır.

Maydanoz: Ekim için şubat ve nisan aylarını tercih etmelisiniz.  Toprak üzerine serpiştirilen tohumların üzerini bir miktar toprakla örtmeniz yeterli. Hemen arkasından su vermelisiniz. Maydanozları iki gün arayla sulamalı, ancak sulama sonrasında saksının dibinde su birikmemesine dikkat etmelisiniz.

Bonus: Limon yetiştirmek de en az diğerleri kadar kolay. Ayrıca limon balkonunuzda hoş kokulu ferah bir atmosfer sağlayacaktır. Limon ekimi için öncelikle çekirdeklerini çıkarmalı, nemli bir pamuk içinde filizlenmesini beklemelisiniz. Filizlendikten sonra çekirdekleri saksıya ekebilirsiniz.  Limon, bol su isteyen bir bitkidir, güneşi ve suyu yeterli olursa hızla büyüyecektir.

Evde sebze yetiştirirken tüm ihtiyaçlarınız için bahçe kategorimize bekleriz: Şimdiden afiyet olsun.

Sebze yetiştirmeyi hobi edinenlere bitki bakımı ve toprak değişimi ilgili yazımızı da okumalarını tavsiye ediyoruz. Bitki bakımınızı yapmadan önce mutlaka göz gezdirmelisiniz.