Doğal bir süreç olan menopoz, kadınlarda reglin durması itibariyle başlamış sayılıyor. Menopoz dönemi başladığı zamandan sonra, vücutta biyolojik bakımdan pek çok değişiklik ortaya çıkabilir. Metabolizmanın daha yavaş çalışması ile kilo artışının görülmesi, östrojen hormonunun düşüşüyle beraber kalp- damar hastalıklarına yakalanma ihtimalinin artması, kolajen üretiminin düşmesiyle beraber kırışıklıkların artması ve mineral metabolizmasının aksaması sonucunda kemik erimesi gibi değişiklikler, erken menopoz ile meydana gelebiliyor. Halk arasında menopozla özdeşleştirilen semptomların başında sıcak basması yer alıyor.

Menopoz durumunda kadınlarda sıklıkla yaşanan durumlar arasında unutkanlık, aşırı terleme, sıcak basması, yorgunluk gibi problemler meydana gelebiliyor. Hemen hemen her kadının yaşadığı bu durumlar normal süreç olarak kabul ediliyor. Bazı kadınlar olması gerekenden daha erken menopoza girebiliyor. İşte böyle durumlarda akla, erken menopozun ne olduğu ve nedenleri gibi bazı sorular geliyor. Biz de rehberimizde erken menopoza sebep olan 10 faktöre yer veriyoruz. 

İdeal Menopoz Ne Zaman Gerçekleşir?

Kadın yaşamında önemli bir etken olan menopoz, her bireyde farklı yaş ve şekillerde ortaya çıkar. Ortalamalara bakıldığında ise, Amerika’da menopozun görülme yaşı 52 olurken Avrupa’da bu yaş 50’lere kadar iniyor. Ülkemizde menopoz yaşı ise, 46-47 yaş aralığında. Söz konusu yaşların altında ve 40 yaşından önce menopoza girmesine ise, erken menopoz dönemi deniyor. 

Yapılan araştırmalara göre, Ülkemizde yüz kadından üç tanesi erken menopoza giriyor. Erken menopoz durumu ise, uzun vadede kemik erimesi, kısırlık, kardiyovasküler rahatsızlıklar, felç gibi çeşitli hastalıklara yakalanma riskini artırabiliyor. Bunların dışında anne olma şansı da o yaştan sonra kaybedilmiş oluyor. Bu sebeple, erken menopoza karşın önlem alınması şart. 

Erken Menopozun 10 Nedeni

Kadınların 40 yaşından önce menopoza girmesine, erken menopoz deniliyor. Bu durum ise birçok faktöre bağlı olarak gelişebiliyor. Biz de en önemli 10 faktöre rehberimizde yer veriyoruz. İşte, erken menopozun 10 nedeni!

Genetik

Erken menopoza girme nedenleri arasında ilk sırada genetik faktörler yer alıyor. Bireyin annesinin erken menopoza girme yaşı, bireyin giriş yaşının belirleyicisi olabiliyor. Bundan dolayı erken menopoz durumunun altında yatan tıbbi bir neden yoksa, sebebi genetik geçişten kaynaklanabilir. 

Sigara 

Yapılan çalışmalara göre, uzun süre veya düzenli olarak sigara tüketen her on kadından bir tanesinin erken menopoz riskinin bulunduğu belirtiliyor. Bu çalışmalar doğrultusunda günde 20’den daha çok sigara içen kadınlar, içmeyen kadınlara göre 2 yıl önceden menopoza girebilir. Bu durumun ise, sigara dumanında yer alan polisiklik hidrokarbonlardan meydana geldiği de düşünülüyor. 

Çok Zayıf veya çok Kilolu Olmak

Erken menopoza girme nedenleri arasında kadınların çok zayıf ya da çok kilolu olmaları da etkili olabiliyor. Çok zayıf olan kadınlarda, örneğin, yağ kitle endeksinin %12’nin altında kalması durumunda daha az yağ dokusu görülebiliyor. Bu durumda ise, östrojen deposuna sahip olunuyor. Bu tablo ise regli kanamalarının kesilmesine sebebiyet oluyor. Yani kadınların üçte birinin erken menopoza girilmesine neden olabiliyor. Çok kilolu olmak da erken menopoza girmesini kaçınılmaz kılıyor. Çağımızın en önemli sorunlarından olan obezite kadınlarda erken menopoz daha sık görülüyor. O nedenle kiloya dikkat etmek menopoz konusunda mühim bir detay oluyor. 

Egzersiz Yapılmaması 

Hareketsiz yaşam tarzına sahip olmak da erken menopoza girme nedenleri arasında bulunuyor. Hareketsizlik hormonların ve toksinlerin aşırı derece vücutta birikmesine yol açıyor. Hormonların vücutta birikmesiyle beraber toksinler erken menopoza sebebiyet verebiliyor. Bu durumun aksine, egzersizler kalp hızını artırıyor ve bu durum daha fazla oksijenli kadın vücuda pompalanmasına olanak tanıyor. Dolaşımda bulunan bu artış, vücuttaki toksinlerin giderilmesini mümkün kılıyor. Aynı zamanda egzersiz vücut ısısını artırarak ter bezlerinin tetiklenmesine yol açıyor. Ter vücuttaki tüm toksinlerin atılmasının diğer bir alternatifi. O yüzden haftada en az 3 gün veya mümkün olduğunda 5 gün egzersiz, yürüyüş, antrenman yapmanın ihmal edilmemesi gerekiyor. 

D Vitamini Eksikliği

Yapılan çalışmalar D vitamini eksikliği olan kadınlarda daha az folikül, yani, yumurta genişliğinin olduğunun farkına varılmış. Bunun yanı sıra, beslenme bakımından ve gıda kaynaklarından en fazla D vitamini alan grupla bir deney yapılmış. Diğer kadınlarla kıyaslandığında ise, D vitamini alan kadınlarda menopoz riskinin %17 daha düşük olduğu gözlemlenmiş. Bu sebeple, beslenme konusunda D vitamininin öneminin büyük olduğu anlaşılmış. Uzmanların tavsiyelerine göre, D vitamini içeren besinlerin düzenli olarak tüketilmesi tavsiye ediliyor. Aynı zamanda mart ve ekim ayları arasında güneş kreminin mutlaka kullanılması gerekiyor. Her gün 11.00 ila 15.00 saatleri arasında 30 dakika kadar güneşlenilmesi oldukça önemli. Her sene mutlaka D vitamini seviyesine baktırılması ve gereken durumlarda takviye ilaçlarının alınması tavsiye ediliyor. 

Kalsiyumdan Eksik Beslenme

Yapılan çalışmalarda besin kaynaklarından en fazla kalsiyum alan kadınlarda erken menopoz oranı daha az çıkmış. Yani, besinlerinden kalsiyumu eksik etmeyen kadınlar daha geç menopoza girebiliyor. Bu sebeple, kadınlara kalsiyumdan zengin olan gıdalarla beslenilmesi öneriliyor. 

En değerli kalsiyum kaynakları ise süt ve süt ürünler oluyor. Bunun yanı sıra susam, yeşil yapraklı sebzeler, pekmez, kuru baklagiller, kuru meyveler, fıstık ve fındıkta kalsiyum açısından oldukça zengin gıdalar arasında bulunuyor.  

Stres

Psikolojik olarak meydana gelen stres üremeyle ilişkili olan hormonal sistemde bir değişikliğe sebebiyet verebiliyor. Yapılan araştırmalara göre hüzün, korku, kronik endişe gibi pek çok olumsuz duygular üreme sistemi ekseninin işleyişini değiştiriyor. Bu durum ise erken menopoza yol açabiliyor. Psikolojik stres, beynin hipotalamusun da yer alan bazı moleküllerin açığa çıkmasına da olanak tanıyor. Söz konusu moleküller ise, üreme sistemindeki işleyişi epey bozuyor. 

Çeşitli Kimyasallar

Kozmetik ürünlerde yer alan kimyasallar, teflon ürünleri de yumurtalıklara zarar verebiliyor. zararlı olduğu bilinen metilolakrilamid, propanediol, monometil eter gibi kimyasal maddeleri içeren ürünleri bireylerin hayatından çıkarması tavsiye ediliyor. Mümkün olduğu müddetçe organik besinlerle tüketilmesi öneriliyor. 

Organik sayılmayan çeşitli gıdalar genelde koruyucu hormonlar, herbisitler, pestisitler ve antibiyotikler içerebiliyor. Hatta emin olmadığı müddetçe musluk suyunun içilmemesi gerekiyor. 

Vegan Diyet

Hayvansal ürünlerin tüketilmediği vegan diyetler de genelde erken menopoza yol açabiliyor. Amerika’da gerçekleştirilen bir bilimsel çalışma, bunun aksine, süt ürünü gibi hayvansal gıdalar ile D vitaminiyle kalsiyumdan zengin beslenen kadınlarda erken menopoz riskinin daha düşük ihtimalle görüldüğünü göstermiş. 

Kromozomal Nedenler

Erken menopoza girme nedenleri arasında kromozomal nedenler de yer alıyor. Tamamlanan bir kromozomla, mesela, Turner sendromuyla doğan veya down sendromu gibi fazla kromozon içeren yumurtalıklar dengeli çalışmayabilir. Bu durumun akabinde ise erken menopoz kaçınılmaz oluyor. 

Otoimmün Hastalıklar

Erken menopoz romatoid artrit ve tiroid gibi bağışıklık sistemininin sonucunda meydana gelebiliyor. Otoimmün rahatsızlıklarda genelde bağışıklık sistemi bozuk oluyor. Bağışık sistemi, kendi dokusunu yabancı görerek ona saldırıyor. Vücudun savunma sistemi yumurtalıkları ise, yabancı doku olarak algılayarak saldırıyor. Bu durum ise hormon yapımını önlüyor ve yumurtalıkların beklenenden daha kısa zamanda tükenmelerine sebebiyet veriyor. 

Kanser Tedavisi

Kemoterapi için kullanılan ilaçlar da erken menopoza girilmesine neden olabiliyor. O sebeple, tedaviden önce üremeyi koruyan tedavilerin uygulanması büyük önem taşıyor.