En lezzetli baharat çeşitleri nelerdir, diye merak edenler için  okuması kolay bir baharat rehberi hazırladık. Lezzetli baharatlar listesi ile onların baskın tatları, kokuları ve etkilerine bakalım dedik. İşte detaylar…

Baharatların Kullanımı Önemli!

Baskın kokuları, güçlü aromatik ve tıbbi etkileri ile baharatlar binlerce yıldır insanın yaşamında var. Yemeğe o son altın vuruşu sağlayan baharatın ince bir ayarı var. Öyle ki baharatı fazla kaçırırsanız yemeğin önüne geçer.  Yok, az koyarsanız yemekte bir şeyler eksik kalır.  Diğer yandan baharat çeşitleri de çok zengin. Hangi baharat hangi yemeğe uyar? Yemeğin lezzetini dengeleyen, çeşit çeşit renkleriyle Türk mutfağının da vazgeçilmezi baharatlar hakkında neler biliyoruz? 

Baharatların geçmişi neredeyse insanlık tarihi kadar eski.  Yerleşik hayata geçen ve yemek pişirmeye başlayan insanlar eş zamanlı olarak baharatları da kullanmaya başladı.  Tabii ilk zamanlarda sadece yemekleri tatlandırmak için değil de sağlıklı bir şekilde muhafaza etmek, yemeklerin ömrünü uzatmak için kullanılırdı.  Sıcak bölgede yaşayanlar vücuttaki ısı dengesini korumak için soğuk bölgede yaşayanlar vücut ısılarını yükseltmek için baharatların gücünden yararlandılar.  Baharat o dönemlerden bu yana insanların sağlıklarını koruyan bir kalkan görevi gördü.

Lezzetli Baharatlar Listesi

Kültürden kültüre, mutfaktan mutfağa farklılık gösteren baharatları sizler için derledik.  Hangi baharat hangi yemekle uyumlu? Kimyon gerçekten gazı engelliyor mu? Tane halinde mi kullanayım yoksa baharat öğütücü ile çekmeli miyim? Tüm bu soruların cevabı ve sık kullanılan baharat isimleri aşağıda, yazımızda.

• Kekik

Türk mutfağının en sık kullanılan baharatlarından biri kekik.  Et yemeklerinde, domatesli yemeklerde, çorba ve salatalarda kısacası hemen hemen her yemekle uyumludur kekik. Kekiği tane olarak kullanabileceğiniz gibi toz kekik de yemeğinizi lezzetlendirebilirsiniz.  Tane kekiğin tadının toz olana göre daha keskin olduğunu unutmayın.  Tane kekikleri et ve tavuk marinesinde kullanabilirsiniz.  Tane kekikleri bir baharat öğütücüsü yardımıyla kolaylıkla toz haline getirebilirsiniz.  Baharat öğütücüsü modellerini inceleyerek tercih yapabilirsiniz. 

• Sumak

Türk mutfağının vazgeçilmez bir diğer baharatı sumak.  Hafif ekşiliği ile özellikle soğan kokusunu bastırma özelliği için tercih edilir.  Nohut, fasulye gibi bakliyat yemeklerinde tatlı ekşilik vermek için sumak tercih edebilirsiniz.  Domatesli et yemeklerinde de, domatesin asidik yapısını dengelemek için sumak kullanabilirsiniz.  Ayrıca sumağı yoğurt ile karıştırarak farklı bir salata sosu yorumu elde edebilirsiniz. 

• Karabiber

Mutfağın reisi karabiberden ne kadar bahsetsek az.  Dilerseniz tane şeklinde, dilerseniz toz.  Dilerseniz kalın taneli öğüterek son dokunuşu yapın, dilerseniz ince öğüterek yemeğinize bir gurmelik katın.  Karabiberi kullanırken hayal gücünüze sınır tanımazsanız, doğru yorumuyla adeta yemeklerinizi usta bir aşçının elinden çıkmış gibi hazırlayabilirsiniz.  Etleri marine etmek için kalın taneli karabiber kullanabilirsiniz.  Yemeğiniz için soğan kavururken ise ince çekim karabiber kullanırsanız, soğanlarınızın hızlıca karamelize olduğunu fark edeceksiniz.  Doğru bir baharat öğütücü tercihi yapmak için ürünlerin özelliklerine bakabilirsiniz. 

• Pul Biber

Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’nun göz bebeği pul biber.  O bölgenin insanları sabah kahvaltısında bile pul biber tüketmeyi tercih ediyor.  Acıyı sevmeyen biriyseniz bile pul bibere şans vermeyi deneyebilirsiniz çünkü pul biberin metabolizmayı hızlandırmasından, mide sorunlarının çözümüne kadar pek çok faydası bulunuyor.  Özellikle yarattığı tokluk hissi ile diyet yapanların ya da mevcut kilosunu korumak isteyenler için yemeklerde kullanması öneriliyor. 

• Kimyon

Köfte harcı denince akla ilk gelen isim şüphesiz kimyon.  Aslında maydonoz ailesinden gelen bir bitkiden elde edilen kimyon Türk mutfağının demirbaş baharatları arasında yer alıyor.  Özellikle nohut, fasulye gibi bakliyatların sebep olduğu mide gazını azaltması nedeniyle bu yemekleri pişirirken bir tutam kimyon kullanabilirsiniz.  Mercimek çorbasına da çok yakışan kimyon, falafel, humus gibi ana maddesi nohut olan Orta Doğu yemeklerinde de kullanılır.    Bu yemeklerin karakteristik tatları kimyondan gelir.

• Köri

Uzak doğu mutfağının olmazsa olmazı köri, Hindistan’dan tüm dünyaya yayılmıştır.  Bugün Türk mutfağında da giderek artan bir şekilde kullanılmaya başladı.  Köri hakkında pek bilinmeyen bir özellik, onun aslında birden çok baharat karışımından meydana geliyor.  Özellikle tavuk yemeklerine çok yakışan köriyi fırında sebze yapımında da kullanabilirsiniz.  Diyette olanlar için buharda pişirilen pirinç pilavına köri eklerseniz çok lezzetli bir pilav elde edebilirsiniz.

• Nane

Ferah aroması ile hemen hemen her yemeğe yakışan nane.  Tavuk ve makarnalara çok yakışan nane keskin aroması ile öne çıkan bir baharattır.  Kimyon gibi nane de fazla kullanıldığında yemeğin lezzetinin önüne geçme riski vardır. Özellikle kış aylarında pişen çorbalara şifa niyetine katabileceğiniz naneyi tereyağında yakarak yine çorba üzerinde farklı bir yorumla servis edebilirsiniz.

• Kişniş

Aslında annelerimizin mutfağında adını çok sık duymadığımız kişniş Akdeniz mutfağına has bir baharattır. Yoğurtlu çorbalarda, makarna soslarında veya kremalı tariflerde kişnişi gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz.  Kişnişin sindirime yardımcı özelliğinin yanı sıra cilt sorunlarına da iyi geldiği bilinmektedir.

Hangi Baharat Hangi Yemeğe Yakışır?

Daha pek çok baharat var mutfaklarımızda kullanılan.  Say say bitmez.  Biz, bir de bu lezzetli baharatları hangi yemeklerde kullanabilirsiniz, ona bakalım.

• Et Yemeklerinde Kullanılan Baharatlar

Kırmızı eti lezzetlendirmek ve etin tadını ön plana çıkarmak için karabiber, kekik, ve kimyon kullanabilirsiniz.  Tavuklarınızı marine ederken ise kullanacağınız zerdeçal, köri, yenibahar, kişniş ve karabiber taneleri ile farklı tarifler hazırlayabilirsiniz. Balık sofralarınız için defne yaprağı kullanarak bu gizemli baharattan hoş bir tat elde edebilirsiniz. 

• Sebze Yemeklerinde Kullanılan Baharatlar

Metabolizmanızı hızlandırmak ve sebzelere lezzet katmak için pul biber, köri, zerdeçal kullanmayı ihmal etmeyin. Salçalı ve domatesli yemekleriniz için nane, kekik ve karabiber tercih edebilirsiniz. 

• Makarnalarda Kullanılan Baharatlar

Fesleğen makarnalara çok yakışan bir baharattır.  Dağ, kekiği, dereotu, kişniş de yine kremalı veya domatesi makarnaları için farklı alternatifler sunacaktır. 

• Salatalarda Kullanılan Baharatlar

Yeşil salatalar için nane, kekik gibi yeşil baharatları rahatlıkla tercih edebilirsiniz.  Nohut, mercimek gibi bakliyatlarla hazırladığınız sıcak salatalarınız için ise sumaktan faydalanabilirsiniz.  Tuz ve karabiberin de yine salatalar için önemli bir baharat türü olduğunu belirtelim.

Baharat alışkanlıkları kültürden kültüre ve dolayısıyla da şeften şefe değişir. Bazı mutfaklarda ve yemeklerde çok yoğun kullanılan baharatlar bazı mutfaklarda daha seyrek kullanılır.  Önemli olan aslında dengeyi yakalamak ve baharatın yemeğin lezzetinin önüne geçmemesini sağlamak.  Biraz da deneye yanıla, kendi damak zevkinize göre keşfedeceğiniz baharatlar konusunda yaratıcılığınızı kullanmaktan çekinmeyin.  Bununla birlikte daha keskin ve yoğun olan Uzak Doğu baharatlarını kullanırken daha temkinli olmakta fayda var.

Yemeği pişirirken azar azar ekleyerek ve deneyerek ideal lezzet yakalanabilir.  Bazı baharatları yemeği pişirirken işin başında, bazılarını ise sonunda eklemek doğru sonuç verecektir.  Yapraklı otlardan kurutularak elde edilen nane, fesleğen gibi baharatları yemeği ocaktan almaya yakın ekleyebilirsiniz çünkü bu baharatların tadı uzun süre pişerse acıyacaktır. 

Baharatların insan vücudu için pek çok yararı bulunuyor.  Sindirimi düzenleyen, bağışıklığı güçlendiren, uykusuzluk ve strese iyi gelen ve diğer pek çok hastalığa iyi gelen baharatlar yüzyıllardır şifa kaynağı olarak görülüyor.   Yine de siz siz olun, her şeyde olduğu gibi baharatları kararında tüketmeyi tercih edin.