El titremesi, istemsiz ve ritmik bir şekilde oluşan hareket bozukluğudur. Tıpta “tremor” olarak bilinen bu durum, kontrol edilemez bir şekilde meydana gelir. Birçok nedenden ötürü meydana gelen bu durumun bazen basit bazen de ciddi sebepleri olabilir. Sıklıkla görülen el titremesi, kişinin günlük işlerini yapmasına engel olabilir. Hastalar, nesneleri tutma ve taşıma gibi basit hareketleri bile yapmakta çok zorlanır.

El titremesi için “belirli bir yaş grubu ya da cinsiyette görülür” demek doğru değildir. Birçok insanda, yaygın olarak görülen problem, farklı durumların habercisi olabilir. Bu nedenle hastalığın türü ve hangi yaş grubunda ortaya çıktığı da değişkenlik gösterir. Bu yazımızda el titremesinin nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi vereceğiz.

El Titremesi Nedir?

“El titremesi” denildiğinde insanın aklına yaşlılarda görülen durum gelir, el titremesi sadece yaşlılarda görülmez. Aksine gençlerde ve çocuklarda bile sıkça el titremesi problemine rastlanır. Tremor el, kol ve bacaklarda istemsiz bir şekilde oluşan salınımı ifade eder. Titreme, belli durumlarda tetiklenebilir. Bazen de hareketten bağımsız bir şekilde sürekli olmak suretiyle meydana gelir. 

El titremesi genellikle bir sağlık probleminin habercisidir. Bazı durumlarda da herhangi bir sorun olmadan da meydana gelir. Burada durumun şiddeti, sıklığı ve kişinin kaç yaşında olduğu gibi durumlar dikkate alınır. El titremesi konusunda doğru tanıyı koymak ve tedavi yöntemine karar vermek için uzman bir hekimden yardım almak gerekir.

El Titremesi Nedenleri Nelerdir?

•     El titremesi çoğu zaman korku, öfke ve sinir gibi durumlardan kaynaklı olarak meydana gelir. Bu gibi durumlarda meydana gelen titreme normal olarak karşılanır. Ne zaman ki titreme durumu her sosyal ortama girildiğinde meydana gelmeye başlarsa o zaman daha ciddi hastalıkların habercisi olarak düşünülebilir.
•     Bazı insanlarda yemek yedikten birkaç saat sonra el titremesi meydana gelir. Bu durum kan şekerindeki düşüşü ifade eder. İnsülin direncine bağlı olarak ortaya çıkan titreme durumu beraberinde halsizlik ve baş ağrısını da getirir. Böyle bir el titremesi durumu pek çok hastalığa neden olabilir. Özellikle obezite, ateroskleroz ve hipertansiyon gibi rahatsızlıkları yaşamamak için durumun kontrol edilmesi gerekir.
•     Aşırı alkol tüketimi el titremesine yol açar. Alkolizm hastalarında karaciğer hasarları, çeşitli kanser türleri, kalp ve dolaşım bozukluğu gibi ciddi hastalıklar da görülebilir.
•     Metabolik eksiklikler el titremesinin nedenleri arasındadır. B12 eksikliği yaşayan kişilerde yaygın olarak bu duruma rastlanır. B12 vitaminin vücutta çok önemli görevleri vardır. Bunlar DNA sentezi, eritrosit üretimi ve sinir dokusunun yenilenmesidir.
•     İlaç kullanımından kaynaklı olarak da ortaya çıkabilir. Bazı ilaçların ellerde titremeye sebep olduğu bilinir.

El Titremesinin Görüldüğü Hastalıklar Nelerdir?

El titremesi görülen hastalarda yaygın olarak şu 4 hastalık görülür. Bunlar: Parkinson, epilepsi, polinöropati ve distonidir.

1. Parkinson

Parkinson hastalığı “titrek felç” olarak da tanımlanır. Bu hastalık oldukça yavaş olarak ilerler ve hareketlerin çeşitli problemler oluşturmasına yol açar. Hastalığın 60 yaş ve üzeri kişilerde görülme sıklığı %1’dir. Parkinson genellikle nörolojik olarak ortaya çıkar ve genetiktir. Ailede bir parkinson hastalığının bulunması, gelecek nesillerde de görülmesine neden olabilir. 

Parkinson hastalığının ortaya çıkmasında “substansiya nigra” adlı bölgede üretilen dopamin yer alır. Dopamin, kişinin hareketlerini bilinçli olarak yapmasına yol açar. Dopamin yeterli miktarda olmazsa, parkinson hastalığı ortaya çıkar. 

Parkinson Belirtileri

Parkinson, hareketlerde yavaşlama ile başlar. Kişide yürüyüşe eşlik eden bir kol salınımı ortaya çıkar. Bu durumda elde beceriler azalır, mimikler yok olmaya başlar, ayaklarda sürünme belirtileri ve yazı küçülmesi oluşur. 

Parkinsonun 40 – 70 yaş aralığındaki kişilerde meydana gelir. Hastalığın çok nadir de olsa genç kişilerde de genetik faktörlere bağlı olarak ortaya çıktığı bilinir.

Parkinson hastalığını teşhis etmek için test ya da ölçüm gibi bir yöntem yoktur. Nörolojik muayene ile tespit edilen hastalık, klinik bulgular ve fizik muayenesi ile ortaya çıkar. Tomografi çekildiğinde başka bir hastalığın olup olmadığı anlaşılır. Parkinson hastalarında ağrı, hafıza problemleri, depresyon, idrar problemleri, anksiyete başta olmak üzere çeşitli semptomlar görülür. Parkinson hastalığı oldukça yavaş ilerler. Bu nedenle hastalar, doğru tedavi görüldüğünde uzun yıllar yaşamını devam ettirebilir. Parkinson 5 evreden oluşur. 5. Evredeki hastalar, en ileri aşamadadır. 5. Evre hastalarda ileri düzeyde katılık, ayaktayken donma, yürüme ve durmanın imkansız hale gelmesi gibi semptromlar oluşur. Hasta, tek başına yürüyemez hale gelmeye başlar. 

Parkinson Tedavisi

Parkinson, ilaç tedavisi uygulanan bir hastalıktır. Yapılan ilaç tedavisiyle beyinde dopamin üretimini arttırmak hedeflenir. İlaçlar, mevcut şikayetlerin azalmasını sağlar. Kesin bir tedavi yöntemi yoktur. Bunun yanı sıra kök hücre tedavisi de parkinson hastalığının ilerlemesini yavaşlatır. Tedavinin başarılı olması için hastanın kaç yaşında olduğu, durumu ve hastalık süresi etkili rol oynar.

2. Epilepsi

Halk arasında “sara” olarak da bilinen epilepsi, uzun süreli bir hastalıktır. Beyinde bulunan nöronlar ani ve kontrolsüz bir şekilde boşalır. Hasta istemsiz olarak kasılır, bilinci değişir ve duyusal değişiklikler yaşar.

Epilepsi vakalarının tam olarak hangi nedenden ötürü meydana geldiği bilinmez fakat büyük oranda doğuştan gelen anomaliler, beyin damar rahatsızlıkları, beyin iltihaplanması ve doğum travması bu hastalığın oluşmasına neden olur. Epilepsi beyin sistemini etkiler. Beynin yönettiği fonksiyonların bozulmasına yol açar. Beynin sinir hücrelerinde normal dışı hareketler meydana gelir. Kişide şuur kaybı, bedenin kontrolünü kaybetme gibi durumların meydana gelmesine sebep olur. 

Epilepsi Belirtileri:

1.     Düşme
2.     Kas kasılmalarını kontrol edememe
3.     Bilinç kaybı
4.     Kafa karışması
5.     Dişlerin birbirine kenetlenmesi
6.     Dilin ısırılması
7.     Göz hareketlerinin hızlanması
8.     Ağızdan köpük gelmesi. 

Epilepsi Tedavisi

Epilepsi tedavisinde ilaç yöntemine başvurulur. İlaçlarla nöbetler durdurulmaya çalışılır. Hastalara verilen ilaçlar anti-epileptiktir. Hastanın ilaçlarını düzenli olarak kullanması gerekir. İlaçlar, hastaların büyük bir bölümünde etkilidir. Bazı hastalarda beklenen etkiyi sağlayamaz. 

3. Polinöropati

Bu hastalık, sinirlerin birkaçında aynı zamanda oluşan hasara denilir. Bu sinirler periferik sisteminin bir bölümünü oluşturur. Omurilikten çıkan bu rahatsızlık, çevresel sinirlere uğrar. Bu hastalık yaygın olarak ortaya çıkar ve nörolojiktir. 

Polinöropati Belirtileri Nelerdir?

1.     El ve ayakların uyuşması
2.     Karıncalanma
3.     Denge kaybı
4.     Yanma
5.     Üşüme
6.     Kramp
7.     Ayaklarda güçsüzlük. 

Polinöropati Tedavisi

Hastalığın tedavisinde altta yatan nedenlere odaklanılır. Başka bir hastalığın ya da sinir hasarının neden olduğu rahatsızlığı iyileştirmek hedeflenir. Hastalık için kortizon tedavisi uygundur. Bağışıklık sistemini baskılamak burada temel hedeftir. Hastalığın şeker hastalığına bağlı olarak geliştiği durumlarda kan şekeri kontrol edilmeye çalışılır. 

4. Distoni

Distoni, kaslarda istemsiz hareketlere yol açan bir bozukluktur. Yavaş tekrarlayan bu hastalığa oldukça sık bir şekilde rastlanır. Hastalarda yavaş tekrarlayan hareketler ve postür bozukluğu görülür. 

Distoni Belirtileri

•     Normalden fazla göz kırpma
•     Konuşma problemleri
•     Boyun bölgesinde sıkışma
•     Yutma ve çiğneme güçlüğü
•     Salya akması
•     Seste bozulma
•     Kramp
•     Ayaklarda sürüklenme. 

Distoni Tedavisi

Bu rahatsızlığın farklı tedavi yöntemleri bulunur. İlaçlarla kısmi olarak rahatlama sağlanır. Bazı hastalarda botulinum toksin enjeksiyonu uygulanır. Bu sayede aşırı kasılmaların önüne geçilir. Enjeksiyon yılda 2 ya da 3 kez yapılır.