Türkiye’de pek çok can ve mal kaybına sebep olan depremlerin meydana gelmesi sonucu ile deprem sigortası, günden güne çok daha önemli bir hale gelmiştir. Özellikle de 1999 yılında gerçekleşmiş olan Gölcük ve çevresinde deprem felaketi sonrasında DASK, zorunlu bir hale getirilmiştir. Depreme karşı güven sağlaması ve zorunlu olması açısından herkesin mutlaka DASK yaptırması gerekir. DASK, Doğal Afetler Sigortaları Kurumu, kişilere zorunlu deprem sigortası sağlayan ve bunun ise yönetiminden sorumlu olan bir kuruluştur. 1999 yılında yaşanmış olan Gölcük depremi ile insanlar maddi zararlar görmüştür. Bu deprem sonrasında daha fazla zararları tekrar tekrar yaşamamak için kurulmuş olan bir kurumdur. Deprem ve depremden kaynaklanmış olan yangın, yer kayması ve tsunami afetlerine karşı DASK, her zaman bir güvence sağlar. Sadece deprem sarsıntısının evlere verdiği zararı değil, aynı zamanda deprem sonucu oluşabilecek tsunami ve yangın gibi büyük zararlara sebep olan risklerde de DASK her zaman bir güvence sağlar. Evlerin kısmi hasarlar veya oturulamaz bir duruma gelmesi ile karşı karşıya kaldığı durumlarda zararı tazmin ederek hayatın normale dönmesi için amaçlanmış bir projedir.

Sigorta şirketleri tarafından yaptırılan DASK, ülke genelindeki beraber çalıştığı sigorta şirketleri ve buna bağlı olan acenteler ya da banka şubelerinden oluşan dağıtım ağı ile artırılır. Uygulanan düşük prim maliyetlerinde de herkese güvence sağlaması açısından kolaylıklar hedefler. Poliçe üzerinde teminat tutarları ve bitiş tarihi gibi bilgiler bulunur. Türkiye’nin jeolojik, topografik özellikleri ve iklim karakteristiği sebebiyle doğal afetler çok sık bir şekilde yaşanmaktadır. Son 60 yıl içinde gerçekleşmiş olan doğal afetlerin sebep olduğu yapısal hasarlar dikkate alınarak bazı projeler gerçekleşmiştir. DASK yaptırmak, hasar sonrasında belirli bir güvence sağlamak açısından önemli bir yere sahiptir. Deprem poliçeleri sayesinde devletin bütçe imkanları ile ilişkili olmadan ve maddi kayıpları telafi eden somut bir güvence bulunur. DASK yaptırmak yasal olarak zorunludur. Afet Sigortaları kanununa göre, DASK sigortası yaptırmayan kişiler, devletin sağladığı konut kredisi ve doğal afetlerde binaların zarar görmesi durumunda yapılan bazı yardımlardan faydalanamaz.

DASK Neleri ve Kimleri Kapsar?

Sigorta şirketleri tarafından yaptırılan deprem sigortasına DASK poliçesi denir. Deprem sebebiyle binaların yıkılması durumlarında DASK devreye girer. Deprem sonucunda oluşan yangın, yer kayması ve tsunami gibi afetlerin zarar verdiği konutlar için maddi zararları karşılamak için kurulmuştur. Binalardaki temeller, ana duvarlar, bahçe duvarları, merdivenler, asansörler, koridorlar, çatılar, bacalar ve bu alanlarda depremden kaynaklı oluşan hasarlar sebebiyle DASK harekete geçer. Deprem sonucunda binaların hasar görmesi ile masrafların belirli bir miktar dahilinde ödenmesi durumudur. Deprem sırasında binaların pek çok alanda zarar görebilir. Sadece evlerin içi değil aynı zamanda binanın içi ve bina çevresinde bağlantılı olan yerlerde de hasarlar meydana gelir. Bu alanların masraflarının ödenmesini DASK sigortası karşılar. Doğal afetler, oluşturduğu hasarlar sonucunda binalarda yıkıma sebep olabilir. Deprem sonucunda bina üzerinde yangın çıktıysa DASK, bu zararı karşılar.

Elektrik, su ve doğalgaz dağıtım kurumları DASK poliçesi olmayan bir eve hiçbir şekilde hizmet sağlamaz. DASK uygulaması ile deprem sigortasının önemi çok iyi bir şekilde anlaşılmalı ve oluşabilecek deprem felaketlerin sonucunda oluşabilecek hasarlardan zarar görmemek için sigorta sayısının artması amaçlanmış ve belirli hedefe ulaşılmıştır. Sigorta türü sadece evler için değil aynı zamanda mesken olarak inşa edilmiş ve tapuya kayıtlı olan bütün alanlar için geçerlidir. Deprem sigortasını sigortalı olarak ev sahibi ve kiracılar yaptırır. Doğal afetlerin içerisinde olan deprem sonrasında hasar durumunda tazminatı almaya hak kazanan sadece ev sahibi olur. Deprem sonrasında hasarın tazminatını alacak olan kişi her zaman kiracı değil, ev sahibidir. Genellikle kiracılardan DASK poliçesinin belirli primini ödemesi istenir fakat kiracıların hiçbir durumda DASK poliçesinin primini ödeme gibi bir durumu yoktur. Yasal olarak kiracıların DASK poliçesi yaptırması zorunlu değildir, yasal olarak zorunluluk her zaman ev sahiplerinindir. 

DASK’ın Amaçları Nelerdir?

Bütün evleri depreme karşı güvence altına almak, DASK’ın amaçları arasındadır. Maddi olarak hasarların yükünü hafifleterek tekrardan sigortalatmak önemli bir konudur. Devletin depremden kaynaklı olarak giderlerini azaltmak ve gelecekte oluşabilecek hasarlar için önlem almak DASK’ın amaçları arasındadır. Türkiye’de sağlıklı yapılaşmaya katkı sağlamak için diğer amaçları arasındadır. Genel olarak toplum genelinde sigorta bilincinin gelişmesine destek olmak gerekir. Deprem sonrasında oluşabilecek enkazı kaldırmak için harcanan masraflar, deprem sigortası içindedir. Ev ya da işyerlerinin doğal afetlerden dolayı kaynaklanan masrafları karşılamak DASK’ın içerisindedir. Taşınır mallara ve eşyalara gelebilecek zararlar, ev sigortası içerisindedir. Deprem sonrasında oluşabilecek bedeni hasarlar dahil, deprem sigortası tarafından karşılanır. Bazı deprem sigortasının içerisinde kira gelirinden mahrum kalınması gibi durumlarda bulunur.

Mali sorumluluk gibi dolaylı olarak istenen zararları da DASK karşılar. Manevi tazminat talepleri gibi durumlarla karşı karşıya kaldığı zaman deprem sigortası bu durumların dışında kalır. Teminat dışında kalan durumlar için ise ev sigortası yaptırılabilir. Zorunlu deprem sigortası, kişilerin yaşadığı binada oluşan depremler meydana getirdiği maddi zararları karşılamak amaçlı yapılan bir teminat sistemi olarak bilinir. Böylelikle deprem öncesinde mutlaka DASK yaptırılmalıdır. İhtiyaçların en hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi için sigorta sektörünün işbirliği halinde oluşturulan bu sistemin başlıca hedefleri vardır. Bütün konutların ödenebilir seviyedeki primleri ile depreme karşı güvence altına task sayesinde gerçekleştirilir. Depremde oluşan hasarların Türkiye’ye getireceği mali yükümlülüğün, sigorta sayesinde ve sermaye piyasalarına dağıtılması ile gerçekleştirilir. Özellikle deprem sonrasında hasar görmüş konutların mali yükünün azaltılması amaçlanır. Sigorta sistemi, sağlıklı yapılar üretmesi açısından teşvik edilir. Toplumda sosyal dayanışma ve sigorta bilincinin gelişmesine katkıda bulunmak, DASK’ın amaçları arasındadır.

DASK’ın Yararları Nelerdir?

DASK, depremlerin evde ya da binalarda açtığı hasarlar konusunda maddi olarak en az seviyeye indirmek için teminatı karşılar. Doğal afetlerin başında gelen depremlerden dolayı zarar gören evlere yardımda bulunarak, tekrardan zarar görmüş kişilerin hayatını düzene sokar. hasar bulunan evler için belirli teminat limitleri ile sınırlı bir şekilde ödeme yapar. Konut sigortası yaptırmak için, deprem sigortasının da olması gerekir. Ödenilen deprem sigortası primleri ile depremzede kişilere destek olunmuş olur. Türkiye, bulunduğu coğrafya sebebiyle, yüzyıllardır bütün medeniyetlerin gözdesi konumundaki Anadolu toprakları üzerinde bulunur. Böylelikle bu önemli toprakları cazip kılan faktörlerin en başında, üç kıtanın kesişim noktası olan köprü konumunda yer alır. 

Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarının orta noktasında bulunan Anadolu toprakları, bütün tarih boyunca üç kıta tarafından sürekli olarak sıkıştırılmıştır. Böylelikle hareketli bir jeolojik yapı kazanmıştır. Günümüzde ise Türkiye, yerleşim alanlarının tamamına yakın olan aktif deprem kuşakları üzerinde bulunur. 1999 depremi sonrasında Türkiye’de yüksek sesle konuşulmaya başlanan deprem, vatandaşların endişe konusu haline gelmekle kalmamış, aynı zamanda halkın bilinçlendirilmesi konusunda gerekli kılınmıştır. Böylelikle devlet kurumları ve sigorta acenteleri tarafından kişilere yönelik olarak bilgilendirme çalışmaları yapılmıştır. 27 Eylül 2000 tarihinde yürürlüğe giren zorunlu deprem sigortası günümüzde uygulanmaya başlanmıştır.