
Beyaz Kan Hücresi Nedir? Bağışıklık Sisteminin Koruyucu Savaşçıları
Farklı pek çok sebepten yükselebilen ve düşebilen beyaz kan hücreleri, sağlıklı bir bireyin kanında 1 mm³ 4.000-10.000 aralığında olması gerekiyor. Bu değerlerin üstünde veya altında olması bazı sağlık problemlerinin işaretçisi olabilir. İnsan vücudunun bağışıklık sisteminde büyük rolü olan beyaz kan hücreleri, hastalıklarla mücadeleye destek olarak enfeksiyonlara karşı koruma sağlar. Beyaz kan hücreleri insan vücudundaki kanın yalnızca %1’ni oluşturuyor ancak insan sağlığına faydası son derece büyük.
Tam kan sayımı olarak bilinen kan testinin bir bölümü olan WBC, kanda bulunan beyaz kan hücrelerinin sayısını göstermek amaçlı yapılan bir tür testtir. WBC (beyaz kan hücresi) sayımı vücutta alan semptom göstermeyen enfeksiyonları, bağışıklık sistemi hastalıklarını, bağışıklığın düşüklüğü ve kan hastalıklarının tespit edilmesinin yanında kanser hastalarına uygulanan tedavilerinin sonuçlarını izlemek için de yapılır. Beyaz kan hücreleri;
- Lökosit olarak isimlendirilir.
- İnsan vücudunda yer alan bütün hastalık oluşturabilecek yapılara karşı bir savunma mekanizmasıdır.
- İnsan vücuduna giren mantar, virüs ve bakteri patojenleri tanıyarak, bu yapılara karşı koyan ‘antikor’ isimli farklı bir çeşit protein üretir.
- Tanınabilir granül tarzı maddeler bulundurur. Bu sebeple isimleri Granülosit’tir.
- Total kanın yalnızca %1’lik kısmını oluşturan beyaz kan hücrelerinde hemoglobin bulunmadığı için renksizdir.
‘B lenfosit’ olarak da isimlendirilmiş olan beyaz kan hücreleri, edingen bağışıklık sisteminin bir bölümüdür. Bu hücreler kemik iliğinde üretilerek ve özel antijenlere antikor üretmekle sorumludurlar.
Yüksekliği ve Düşüklüğü
Kanda yeteri kadar beyaz kan hücresi olmaması durumuna ‘Lökopeni’ deniyor. Beyaz kan hücrelerinin miktarındaki düşüş direkt olarak bağışıklık sistemini etkilediğinden, insan vücudu patojenlere karşı daha hassas olacaktır. Lökopeni, genel olarak AIDS, kanser ve lupus benzeri nadir hastalıklarda ve ayriyetten grip veya soğuk algınlığı benzeri çok sık karşılaşılan hastalıklarda tehlikeli bir durumdur. Tedavi gören kanser hastalarında görüldüğü üzere, lökopeni yararlı bir durumun kontrendikasyonu olarak da meydana gelebilir. Bu durumu önlemek amacı ile reçeteli ilaçlar elbette mevcut ancak pek çoğunun olumsuz yan etkilerini düşünürsek, doğal olarak beyaz kan hücrelerinizi artırmak ve güçlendirmek için doğal yöntemleri tercih etmek daha sağlıklı bir yöntem olacaktır.
Bağışıklık Sistemi
Bağışıklık sistemini daha güçlü hale getiren besinler hususundan önce bağışıklık sisteminin tam olarak ne olduğunu bilmek gerekiyor. Bağışıklık sistemi, organlardan, hücrelerden, dokulardan ve proteinlerden meydana geliyor. Bütün bu yapılar, hastalığa sebep olan patojenlerle mücadele ederek bedensel süreci yürütür. Bağışıklık sistemi, hastalık yapıcı bir madde temas edildiği zaman, bağışıklık tepkimesini başlatır. Bağışıklık sistemi tarafından, patojenlerde antijenlere yapışarak onları yok eden antikorlar serbest bırakılır. Bir takım yiyecekleri beslenme düzeninize dahil etmek, bağışıklık sistemini güçlendirerek sizi hastalıklardan koruyabilir. Bağışıklık sistemi diğer tüm sistemler gibi birbirine koordineli şekilde çalışır. Yalnızca beslenme tarzının değil, tüm yaşam tarzınıza dikkat etmeniz gerekiyor. Yaşam tarzınızı değiştirerek bağışıklık sisteminizi güçlendirecek stratejiler ise şöyle;
- Sigara kullanmama,
- Düzenli egzersiz,
- Sağlıklı kiloyu koruma,
- Alkol almamak ya da aşırı alımdan kaçınmak,
- Yeterli uyku,
- Stresi azaltmak,
- Doğru şekilde el ve ağız hijyeni sağlamak.
Bağışıklık Sistemini Güçlendiren Gıdalar
Dengeli bir beslenme programı, sağlığın geliştirilmesinde önemli bir yere sahip. Sizler için derlemiş olduğumuz bağışıklığınızı güçlendirmeye katkıda bulunacak gıdalar şöyledir;
Yaban Mersini
Yaban mersini, bireyin bağışıklık sistemini güçlendirecek olan antioksidanı içerisinde barındıran bir meyve. Ayrıca Antioksidana sahip antosiyanin ismi ile bilinen bir flavonoid türünü içeriyor. 2016 senesinde yapılmış olan bir çalışmada, flavonoidlerin solunum yolu bağışıklık sistemin büyük katkısı olduğu tespit edilmiş. Bilim İnsanları, flavonoidler bakımından bol olan gıdaları tüketenlerin, üst solunum yolu enfeksiyona yakalanma olasılığının tüketmeyen bireylere nazaran daha az olduğu kanıtlanmış. Bir diğer inceleme de ise yaban mersininin kurutulmuş halinin de flavonoidler bakımından son derece zengin olduğu görülmüş. Taze yaban mersinini yalnızca mevsiminde bulabileceğiniz gibi, kuru yaban mersinini neredeyse tüm marketlerde bulabilirsiniz. Ayrıca, meyveyi kek ya da kurabiye hamuruna ilave ederek çocuklarında yemesini sağlayabilirsiniz.
Bitter Çikolata
Bitter çikolata, muazzam lezzetinin yanında insan vücuduna son derece faydalı olan teobromin adı verilen maddeleri içeriyor. Teobrominler, antioksidan özelliktedir ve antioksidanlar insan vücudunu zararlı yapılardan korur. Serbest radikal adı verilen zararlı atıklar hücreleri hasara uğratabilir ve türlü hastalıkların oluşmasına neden olabilir. Mevcut yararlarına karşın, bitter çikolata kalori ve doymuş yağ açısından son derece yüksek değerlere sahip, bu sebeple tercihinizi şekersiz bitter çikolatadan yana yapmanız ve kullanım miktarını azaltmanızda fayda var.
Zerdeçal
Zerdeçal, pek çok insanın yemeğine eklemiş olduğu, sarı renkte bir baharattır. 2017 yılında yapılmış olan çalışmaya bakılarak; zerdeçalın, içerisinde bulunan kurkumin ile antioksidan ve antienflamatuar etkisi olduğunu söylemek mümkündür. Bu sebeple, zerdeçal tüketimi bireyin bağışıklık tepkimesini artışa geçirebilir. Zerdeçal antioksidan etkisini artırmak amacı ile karabiber ve zeytinyağı ile birlikte tüketebilirsiniz.
Brokoli
Brokoli, C vitamini kaynağı olarak besin değeri yüksek bir gıdadır. Ayriyeten, sülforafan adı verilen kuvvetli bir antioksidan türü içerir. Dolayısıyla, bağışıklık sistemi güçlendirmek amacıyla düzenli olarak mutlaka tüketilmesi gerekir. Brokoliyi dilerseniz haşlayarak salata olarak tüketebileceğiniz gibi blenderdan geçirerek çorba şeklinde de tüketebilirsiniz. Yapmış olduğunuz brokoli çorbasına krema ilave ederek, çocukların brokoliye özgü kokusundan rahatsızlığını engelleyebilirsiniz.
Sarımsak
Soğuk algınlığı ve diğer viral hastalıkların önüne geçmek amacıyla tarihten bu yana sıklıkla tüketilen bir besin Sarımsak. Bir incelemede, sarımsak içerisinde bulunan allicin takviyesi almanın soğuk algınlığına yakalanma olasılığını azaltıp azaltmadığı araştırılmış. Bir grup insanın etkisiz plaseboları tüketmesi sağlanırken bir diğer grup sarımsak tüketmiş ve plasebo tüketen bireylerde sarımsak tüketen bireylerden iki kat daha fazla soğuk algınlığına yakalanma riski gözlenmiş fakat araştırmacılar, sarımsağın soğuk algınlığını engellemeye faydalı bir besin olup olmadığını belirlemek amacıyla daha fazla incelemenin gerekli olduğu kanısına varmıştır. Sarımsağın lezzetli bir besin olması sebebiyle yemeklere sıklıkla ilave edilebilir.
Tatlı Patates
Patates Türkiye’de çok fazla üretilen ve tüketilen bir sebze olmasına karşın, tatlı patates halen daha yaygınlaşmayan bir tür patates. Bilhassa gurme marketlerde bulabileceğiniz 1 adet orta boydaki tatlı patates, ortalama 100 kalori olmasına rağmen, bireyin A vitamini ihtiyacının %120’sini ve günlük C vitamini ihtiyacının ise %30’luk bir kısmını karşılayabiliyor. Tatlı patatesin rengi ne kadar turuncu olursa aynı oranda beta karoten içerir. Beta karotenler, cilt sağlığına olumlu katkıları bulunur ve ultraviyole ışınların cilde zarar vermesini engeller.
Ispanak
Flavonoidler, karotenoidler, C vitamini, E vitamini içerikli olan Ispanak, pek çok temel besin öğesi ve antioksidan ile bağışıklık sistemini güçlendirmeye fayda sağlar. Ayrıca, ıspanak içermiş olduğu yapılarla hücre yenilenmesine ve DNA onarımına fayda sağlar.
Zencefil
Zencefil türlü türlü yemeklerde kullanılır, bunun yanında tatlılara da eklenebilir veya çay yapılarak tüketilebilir. İncelemelere göre zencefilin hastalıklara engel olmaya yardımcı antienflamatuar ve antioksidatif özellikleri bulunduğu görülmüş. Ayrıca, yapılan çalışmalar hala kısıtlı ve hastalıkları etkin şekilde engelleyip engellemediğini doğrulamak amacıyla daha çok araştırma yapılması gerekli.