Beyaz çay, çok az işlendiği için en hassas çay çeşitlerinden biri olarak bilinir. Bu çay, çay bitkisinin yaprakları tamamen açılmadan, genç tomurcuklar hala ince beyaz tüylerle kaplıyken hasat edilir, bu nedenle “beyaz” çay adı verilir.

Çay bitkisindeki en yeni ve büyümeden elde edilen bu tomurcuklar ve açılmış yapraklar elle toplanır ve ardından hızlı ve titiz bir şekilde kurutulur, böylece yaprakların oksitlenmesine izin verilmez. Bu minimum işleme ve düşük oksidasyon, mevcut en hassas ve en taze çayın elde edilmesini sağlar.

Oksidasyonun bununla ne ilgisi var?

Öncelikle tüm çayların- beyaz, yeşil, oolong veya siyah farketmeksizin- hem Çin hem de Hindistan’a özgü yaprak dökmeyen bir çalı olan Camellia sinensis bitkisinden geldiğini bilmek önemlidir. Camellia sinensis bitkisinden zamanla yüzlerce çeşit ve melez gelişmiştir ve her biri dünyanın farklı coğrafi bölgelerinde yetişmeye başlamıştır. Ama nihayetinde çay fincanınızı doldurduğunuz çayı tanımlayan şey, çay bitkisinin çeşitliliği ve bitkinin yapraklarının nasıl işlendiğidir.

Çaylardaki çeşitlilik için işlenme biçimindeki en büyük ayırıcı özelliklerden biri oksidasyondur, yani çay yapraklarının hasat edildikten sonra oksijene ne kadar süre maruz kaldığı. Çay yaprakları ne kadar uzun süre oksijene maruz kalırsa, yapraklar o kadar koyu olur ve hissedilen lezzet o kadar derin olur. İşleme sırasında çay ustaları oksidasyonu oluşturmak ve kontrol etmek için birçok farklı yöntem kullanırlar. Bu yöntemlere dahil olanlara örnek vermek gerekirse oksidasyonu hızlandırmak için yaprakları yuvarlamak, şekillendirmek veya ezmek ve oksidasyonu durdurmak için yaprakları buharlamak, yakmak veya kavurmak en çarpıcı ve çoğumuzun bilmediği yöntemlerdendir.

Bu çay ise ne yuvarlanıyor ne de yakılıyor, bu yüzden esasen oksitlenmemiş ve en az işlenmiş çaydır. Yapay bir ısıya maruz bırakılmak yerine, dikkatlice kontrol edilen bir ortamda yaprakların basitçe solmasına ve kurumasına izin verilir, bu da narin ve bahçeden taze taze koparılmışçasına bir içim tecrübesi ile sonuçlanır.

Beyaz çayın faydaları

Cildinizde dönem dönem oluşan ve kış aylarında artan kuruluk hissini azaltmaya yardımcı olacak bir bitkidir. Cildinizi canlandırır ve böylece daha parlak ve sağlıklı bir görünüme kavuşabilirsiniz. Her bitkide yaptığımız uyarılar gibi bu çayda da aynı uyarıyı yapıyoruz.  Bitkilerin tamamen iyileştirici bir özellikleri olduğunu ya da tek başına tüm sorunlarınızı giderebileceğini düşünmeyin.

Beyaz çayın içerisinde pek çok çaydan daha az miktarda kafein yer alır. Bu nedenle siz de kafein tüketimini azaltmak isteyenlerdenseniz kahve yerine bu çayı rahatlıkla tercih edebilirsiniz.

Ayrıca kilo vermeyi düşünüyorsanız beyaz çay tam size göre! Çünkü metabolizmaya olan olumlu etkileri sebebiyle kilo verme sürecinize katkıda bulunabilir.

Beyaz çay ve kökenleri

Çin İmparatorluğu’nun ilk döneminde (600 ile 1300 yılları arasında) çay kültürüyle birlikte ülke çapında bir gelenek ortaya çıktı. Gelenek, vatandaşların imparatorlarına nadir bulunan ve kaliteli çayları vermesi şeklinde yıllık bir haraç ödemesiydi. Bunu bir çeşit çay vergisi gibi düşünebiliriz. Bu çay vergisi, en iyi çay bitkilerinden elde edilen en genç, en yeni ve en hassas tomurcuklardan oluşmaktaydı.

Bu çay vergisinde kullanılan çay, beyaz çayın bilinen en eski formu olarak kabul edilir, ancak bugün bildiğimiz beyaz çaya yine de benzemez. İmparator Huizong’un Song Hanedanlığı hükümdarlığı sırasında, genç çay tomurcukları ilkbaharda koparılır, buğulanır ve dış yaprakları soyulur, suda titizlikle durulanır, dikkatlice havanın doğal esintisinde kurutulur ve ardından gümüş beyaz bir toz haline getirilirdi. Bu beyaz toz da İmparator için mevcut olan en iyi çayı yaratmak amacıyla sıcak suya atılırdı. Günümüzde birçok ülkede hala bu törensel gelenek devam ettiriliyor ve şık bir sunumla hazırlanıyor. Siz de beyaz çayınızı belki Bambum’un şık çay fincanı takımından içmek istersiniz.

Beyaz çay çeşitleri

Bugün bildiğimiz beyaz çay, ticari olarak ilk defa Çin’in Fujian eyaletinde 1700’lerde keşfedilen ilk beyaz çay bitkisi çeşitlerinden (Da Bai ve Da Hao) üretildi. Büyük ve güzel çay tomurcuklarına sahip olduğu bilinen bu bitkilerden beyaz çayın seyrek yapraklı bir versiyonu geliştirildi.

Genç tomurcuklardan yapılan bu az işlenmiş ve hassas çayların bozulmadan saklanması ve taşınması zor olduğundan, Fujian eyaletindeki beyaz çay yetiştirme bölgelerinin dışında nadiren bulunurdu. Seyrek yapraklı çay üretim yöntemleri geliştikçe, beyaz çayı oluşturma süreci Fujian eyaletinin ötesine ve dünyanın çaya susamış diğer bölgelerine doğru genişledi.

Bugün, Çin dışındaki birçok ülke, diğer çay bitkisi çeşitlerinden beyaz çayın kendilerine ait olan versiyonlarını yetiştiriyor. Beyaz çayın en popüler çeşitlerinden bazılarına gelin hep birlikte göz atalım ama ondan önce mutlaka Güral Porselen’in bu şık fincanlarına bakmalısınız.

Bai Hao Yin Zhen (Gümüş İğne): Gerçek bir Gümüş İğne, Çin’in Fujian eyaletinden gelir ve Çin’in beyaz çay bitkisinin orijinal çeşitlerinden yetiştirilir. Bu çay, ona gümüş adını veren beyaz, tüylerle kaplı büyük ve dopdolu tomurcuklardan oluşur.

Bai Mudan (Beyaz Şakayık): Beyaz çayın bu yeni çeşidi, Çin’de ve dünyanın diğer ülkelerinde yetiştirilmektedir. Çin’in orijinal beyaz çay fidanından veya başka bir çeşitten yetiştirilebilir. Genellikle, açılmamış veya yeni yeni açılmaya başlamış genç çay yapraklarıyla harmanlanmış bazı tomurcukları içerir.

Monkey Picked: Bir zamanlar Çin’in dağlık bölgelerinde, yüksekte bulunan yabani çay ağaçlarının tepelerinde Budistlerin eğittiği maymunlar tarafından hasat edildiği söylenen “monkey picked”, bugün çok kaliteli olan Çin çayını belirtmek için kullanılan bir terimdir. Çay bitkisinin tomurcuklarından ve genç yapraklarından hasat edilir.

Darjeeling: Bu çeşit, Çin’in orijinal beyaz çay çeşidinden değil, Hindistan’ın Darjeeling bölgesine özgü çay bitkilerinden yetiştirilmektedir. İşleme yöntemi Fujian beyaz çaylarına benzer, ancak lezzeti çok daha farklıdır.

Satın alırken dikkat edilmesi gerekenler ve saklama yöntemleri

Çay gerçekten “içilmeyecek kadar kötü” olmasa da bayatlayabilir. Yudumlayabileceğiniz en taze beyaz çayı aldığınızdan emin olmak için çayın ne zaman, nasıl işlendiğini ve paketlendiğini üzerinde görebileceğiniz bir markadan satın alın.

Bu çay da tıpkı akrabası olan narin yeşil çay gibi benzer saklama yöntemleri gerektirir. Bu düşük oksitli çaylar, uygun şekilde saklanırlarsa bir yıla kadar taze kalabilirler. Dikkate alınması gereken bazı saklama ipuçlarını sizler için inceledik:

• Çayı daima serin ve karanlık bir yerde saklayın.
• Çayınızı ısı, ışık, hava ve nemden uzak tutun ve asla buzdolabında saklamayın.
• Opak, hava geçirmez bir kapta saklanırsa çayınız daha uzun süre dayanır.
• Çayı, tadı yapraklarına geçebilecek kahve ve baharat gibi ürünlerle birlikte saklamayın.

Beyaz çayınızı her daim taze tutacak Emsan Saklama Kabı Seti tam size göre!

Bu yazımız ilginizi çektiyse hazır kış yaklaşıyorken “Cildi besleyen kış çayları” başlıklı yazımıza da göz atmanızı tavsiye ediyoruz.