Bilgisayarların çalışmasını sağlayan temel bileşenlerden biri olan anakart; soket tipi, çip seti, form faktörü ve RAM soketleri gibi önemli başlıklarla birbirinden ayrılıyor.

Karışık yapılarıyla bilinen anakartlar, diğer tüm donanımların doğru şekilde çalışabilmesi için hayati öneme sahip. Birincil devre kartı olarak tanımlanan anakart, diğer donanımlardan gelen verilerle işlemci arasında önemli bir tamamlayıcı görevi üstlenir ve bildiğimiz anlamıyla ‘bilgisayar kullanmamıza’ imkan tanır.

Güç kaynağından elektriği, ekran kartından grafikleri, dahili depolama biriminden sistemin çalışması için gereken dosyaları, klavye ve fareden girdileri, RAM’den geçici belleği bünyesinde toplayan anakartlar, sahip oldukları yetenekler ölçüsünde bu verileri işler. Donanım özellikleriyle birlikte anakartın teknik özellikleri de bilgisayarlar arasındaki performans farklarını yaratır.

Anakart işlemci soketi

‘Anakartların temel görevi işlemcilerin doğru şekilde çalışmasına aracılık etmektir’ demek yanlış olmaz. Çünkü tüm bu sistemin temelinde anakartın üzerine yerleştirilen bir işlemci, çalışma etkinliğinin tamamını kontrol eder.

Anakarta doğru şekilde bağlanabilmek için içerisinde fazla sayıda pin bulunduran zeminler kullanan işlemciler, kart üzerine yerleştirilen soketler yardımıyla bu pinleri işlemci yuvasına oturtur. Farklı türdeki işlemci türleri ve farklı üreticiler için çeşitlenen bu soket türleri, sizin kullandığınız anakartın hangi işlemcileri çalıştırabileceğini de belirler.

Mevcut işlemcinizle kullanmak üzere yeni bir anakart satın almayı düşünüyorsanız veya mevcut anakartınız için yeni bir işlemci arıyorsanız bu soket farklılıklarını göz önünde bulundurmanız gerekir. Çoğunlukla kullanılan pin adeti ile anılan soket modelleri (Örneğin LGA 1151 soketi 1151 adet pin içerir) gelişen işlemci teknolojisi ile birlikte sık sık güncellenir.

İşlemci değişikliği için kolay bağlantı özellikleriyle donatılan anakartlar, neredeyse hiç kuvvet ve basınç uygulamadan değişiklik yapmanıza imkan tanır. Eski nesil işlemcilerin ilk dönemlerinde ise, anakart ile CPU’yu ayırmak için 40-45 kilogram gibi bir kuvvetler uygulamanız gerekirdi.

Çip seti

Soket tipi haricinde çip setleri ile de birbirinden ayrılan anakartlar, bu çip kümelerini farklı donanımların CPU ile iletişim kurması için kullanır. USB girişleri, çevre birimleri ve aygıtlar için bir kontrol ve bağlantı noktası görevi gören çip setleri, anakartın yetenekleri konusunda doğrudan belirleyicidir.

Bluetooth, kablosuz internet bağlantısı, dahili ses gibi farklı özelliklerin entegre edildiği çip setleri, üreticiler tarafından farklı harf ve rakamlarla kodlanır. Örneğin Intel tarafından üretilen

Z serisi çip setleri 6 adet USB 3.1 Gen 2 bağlantısına izin verirken B serisi çip setleri sadece USB 3.0 bağlantısına izin verir.

Soket tipi ile birlikte uygunluk konusundaki diğer belirleyici olan çip setleri, iletişim hızı konusundaki yenilikleriyle diğer donanımlardan mümkün olan en üst düzey performansı almanızı sağlar. Bu nedenle tercih aşamasında en yeni anakart modellerini ve çip setleri tercih etmeniz, sahip olduğunuz diğer donanımlardan daha fazla verim almanızı sağlar.

Anakart RAM soketleri

Geçici bellek göreviyle çalışma etkinliği içerisinde önemli bir rol üstlenen RAM’ler, anakart üzerine yerleştirilen soketleri kullanarak çalışır. Anakartların boyut özellikleri ve yetenekleri ise; bu soketlerden kaç tanesine sahip olabileceğinizi ve hangi tür RAM’ler kullanabileceğinizi belirler.

İş istasyonu olarak kullanılan üst seviye anakartlarda 8 adete kadar ulaşabilen RAM soketi sayısı; tam boyutlu anakartlarda genellikle 4 adet, daha küçük anakartlarda ise 2 adet olarak karşımıza çıkar. Satın almayı düşündüğünüz modelin kaç adet boş sokete sahip olduğuna bağlı olarak bilgisayarın RAM gücüne kendinizin karar verebilirsiniz.

Fiziksel özellikler

Anakartınızı kullanacağınız kasanın boyutu, genişletme yuva sayısı, soğutma sistemi gibi birçok değişken üzerinde etkili form faktörü, tabiri caizse anakartın fiziksel olarak sizin bilgisayarınıza uyumlu olup olmadığını anlatır. Masaüstü bilgisayarlar için anakart boyutları çoğunlukla birbirine benzese de notebook modellerinde modeller arasında büyük farklar bulunur.

Halihazırda kullanılan form faktörleri ise 4 temel başlıkta açıklanabilir;

-ATX: Tam boyutlu anakartlar için geçerli olan bu standart, 30,48 cm x 24,38 cm boyutlarını ifade eder. Standart bir ATX anakartı, yedi genişletme yuvası ve dört bellek yuvasına sahiptir.

-Genişletilmiş ATX: Standart ATX form faktörüne sahip modellerin daha büyük bir versiyonu olan bu modeller yaklaşık 9 santim daha geniştir. Bu ekstra boyutlar, eATX olarak anılan bu anakartlara daha fazla donanım için ekstra alan sağlar.

-Mikro ATX: Standart ATX modellerinin daha kompakt bir versiyonu olan Mikro ATX’ler, daha kompakt kasalar için idealdir. Bu modeller daha büyük kasalara da monte edilebilir.

-Mini-ITX: Çok daha küçük boyutlu kasalar için tasarlanan Mini-ITX modelleri, daha az genişletme yuvası ve bellek yuvasına sahiptir. Bu modeller daha çok fan soğutması bulunmayan kompakt kasalar için uygundur.

Tüm bu özelliklerin yanında satın almayı planladığınız anakartın sahip olduğu harici bağlantı noktaları, farklı cihazları kullanmanıza da imkan tanır. Örneğin USB Type C veya Thunderbolt 3 bağlantı noktaları daha hızlı veri aktarımları elde etmenize imkan tanır.

Yabancısı olduğunuz birçok kelimeye rağmen iyi bir araştırma sonucunda uzun süre kullanabileceğiniz anakartı bulmanız mümkün. Bunun için aradığınız doğru adres ise Hepsiburada.com’un anakart kategorisi olabilir.

Anakartlar hakkında bu kadar bilgilendikten sonra dünyanın en güçlü bilgisayarları hakkındakileri merak ediyorsanız hemen yazımızı okuyun!