
Amino Asit İçeren Besinler Nelerdir? Bilmeniz Gerekenler
Sağlıklı ve fit bir vücuda sahip olmak isteyenlerin vücudunda depolamayı yeğlediği amino asit, proteinleri oluşturan yapı taşları arasında yer alıyor. O nedenle en çok amino asit içeren besinler, protein bakımından son derece zengin olan gıdalar oluyor. Totalde 20 tane amino asit bulunuyor ve bunun 9 tanesini vücut kendisi üretemiyor. O nedenle temel bir başka deyişle esansiyel amino asitlerin dışarıdan alınması gerekiyor. Hayvansal kaynaklı besinlerin her birinde amino asit bulunuyor. Öte yandan bitkisel olan gıdaların çoğu da hayatımız için önem arz eden amino asidi içeriyor. O nedenle amino asit içeren besinler listesi sıklıkla araştırılıyor. Ancak önce amino asit nedir sorusuna cevap aramamız gerekiyor.
Amino Asit Nedir?
Amino asit, organik maddeler arasında yer alan proteinlerin yapı taşını oluşturan bir bileşene deniyor. Vücutta pek çok görevi olan proteinin spesifik bir asit dizilimi bulunuyor. Vücut fonksiyonlarının gerektiği gibi işleyebilmesi için yirmi aside ihtiyacı oluyor. Bu asitlerden 11 tanesini vücut üretirken, 9 tanesini üretemiyor ve buna esansiyel amino asit deniyor.
Esansiyel amino asitler ise vücuda beslenme yolu ile alınabiliyor. Bu asitler arasında Histidin, İzolösin, Lösin, Metiyonin, Fenilalanin, Treonin, Triptofan ve Valin bulunuyor. Esansiyel amino asitler genel olarak kırmızı et, balık, yumurta ve tavuk eti gibi hayvansal proteinler tüketildiğinde karşılanabiliyor.
Amino Asit İçeren Besinler
Asansiyel amino asit içeren besinler aşağıda yer alıyor:
Süt ve Süt Ürünleri
Amino asit içeren besinlerin arasında ilk sırada süt ve süt ürünleri yer alıyor. Bu ürünler içerisinde yüksek oranda amino asit içeren besinlerin başında yer alıyor. Özellikle yağsız ve az yağlı sütlerin içeriğinde hem amino asit hem de protein yer alıyor. Vücuda yüksek oranda amino asit depolamak için kefir, beyaz peynir ve yoğurt tüketilmesi öneriliyor.
Kümes Hayvanları
Kümes hayvanları yüksek oranda protein içeriyor. Örneğin bir tavuk etinde yaklaşık olarak 84 gram protein yer alırken, hindi etinde 28 gram protein bulunuyor. O nedenle tavuk etinin düzenli olarak tüketilmesi öneriliyor. Bu sayede amino asit ve protein ihtiyacı fazlasıyla karşılanıyor.
Kırmızı Et
Amino asit içeren besinlerden bir diğeri de kırmızı et oluyor. Çünkü kırmızı et, protein ve amino asit bakımından en değerli hayvansal gıda olarak dikkat çekiyor. O nedenle en yüksek protein değerine sahip olan et ve et ürünlerinin haftada en az iki kere tüketilmesi öneriliyor.
Kırmızı etlerin içerdiği protein ve asitlerin azalmaması için kızarma yerine haşlama vb. pişirme yöntemleri tavsiye ediliyor. Öte yandan yüksek protein içerdiğinden sporcuların sıklıkla tükettiği besin olarak dikkat çekiyor.
Balık
Amino asit içeren besinler nelerdir sorusuna bir yanıt da balık oluyor. Balık ve balık türleri protein, amino asit bakımından son derece zengin gıdalar olarak biliniyor. Yüksek oranda protein ve amino asit alınması için özellikle ton balığı ve somon gibi deniz ürünlerinin tüketilmesi öneriliyor. Öte yandan faydalarından yararlanmak için mevsiminde tüketilmesi gerekiyor.
Meyveler
Amino asit içeren birçok meyve bulunuyor. Bunlar arasından kayısı, şeftali ve muz hem protein hem de amino asit oranı son derece yüksek olarak meyveler oluyor. Bu meyvelerin mevsiminde tüketilmesi, amino asit ihtiyacının bir bölümünü karşılıyor.
Yumurta
Yumurta da amino asit bakımından zengin olan bir besin oluyor. Günde en az bir tane yumurtanın tüketilmesi, vücudun ihtiyacı olan proteini ve amino asidi büyük oranda karşılıyor. Öte yandan yumurta demir, fosfor ve çinko bakımından son derece zengin olup, düzenli tüketilmesi tavsiye ediliyor. Özellikle çocuklara günde bir tane haşlanmış yumurta yedirmek, onların günlük amino asit ihtiyacını karşılamaya yarıyor.
Yeşil Sebzeler
Amino asit içeren besinlerden en önemlisi de yeşil sebzeler oluyor. Bu sebzeler iyi birer amino asit ve protein kaynağı olarak dikkat çekiyor. Ispanak, brokoli, kuşkonmaz ve diğer yeşil sebzeler hem amino asit hem de protein içeriyor.
Baklagiller
Baklagiller amino asit deposu olarak adlandırılan besinler arasında yer alıyor. Özellikle kuru fasulye, barbunya amino asit açısından son derece zengin olan baklagiller oluyor. Öte yandan mercimek çorbası da yüksek amino asit miktarıyla mutlaka tüketmeniz gereken çorbalar arasında bulunuyor. Genel olarak baklagil tüketimine özen gösterildiğinde amino asit ihtiyacı karşılanabiliyor.
Kuruyemişler
Amino asit içeren besinlerden bir diğeri de kuruyemişler oluyor. Ay çekirdeği, yer fıstığı, fıstık, ceviz, kabak çekirdeği, badem iyi birer amino asit kaynağı olarak mutlaka tüketilmesi gereken kuruyemişler arasında yer alıyor. Bu besinlerin karışık olarak tüketilmesi tüm amino asit çeşitlerinin vücuda alınmasına olanak sağlıyor.
Bitkisel Amino Asit Kaynakları
Soya ürünleri ve kinoa gibi besinler zengin amino asit kaynağı olarak biliniyor. Bu besinler sadece amino asit bakımından değil; aynı zamanda bakır, fosfor, magnezyum, çinko gibi daha pek çok bileşen bakımından zengin oluyor.
Amino asit içeren besinler bunlarla da sınırlı kalmıyor. Amino asit içeren diğer besinler arasında buğday gluteni, kavuzlu buğday, tef tohumu, yulaf, kinoa, chia tohumu, tempeh, fıstık ezmesi ve spirulina yer alıyor. Bahsi geçen besinlerin düzenli ve doğru şekilde tüketilmesi, amino asidin vücuda alınmasına olanak sağlıyor.
Amino Asidin Vücuda Faydaları Neler?
Birçok besinin içerisinde yer alan amino asidin vücuda çok fazla yararı bulunuyor. Amino asit içeren besinlerden düzenli ve doğru tüketim yapıldığında aşağıdaki faydalar görülebiliyor:
- Amino asit içerikli besinler düzenli ve doğru şekilde tüketildiğinde bağışıklık sistemi güçleniyor.
- Kişinin hazmını kolaylaştırarak metabolizmayı hızlandırıyor.
- Nezle ve sinüzit gibi pek çok hastalığın önüne geçiyor.
- Bünyeyi güçlendirerek kış hastalıklarına karşı dirençli hale getiriyor.
- Karın yağları başta olmak üzere birçok yağın erimesinde etkili oluyor.
- Kişinin motivasyonunu ve ruhunu olumlu etkileyerek enerji veriyor.
- Spor faaliyetleriyle uğraşan insanların performansını arttırıyor.
- Yorgunluk hissini azaltıyor.
- Kas yenilenmesine, kas büyümesine ve kasların onarılmasına yardımcı oluyor.
- Amino asit, kas kayıplarının da önüne geçiyor.
- Siniri ve stresi azaltarak kişinin rahatlamasına olanak sağlıyor.
- Valin amino asidi tüketmek, iştahın bastırılmasına neden oluyor. Bu sayede kişinin kilo vermesine yardımcı oluyor.
- Amino asidin düzenli ve doğru besinlerden elde edilmesi cilde de fayda sağlıyor.
- Uyku problemi çeken insanların, uykusunu ve ruh halini düzenliyor.
- Amino asit kan şekerinin düzenlenmesine de yardımcı oluyor.
- Enerji üretiminde de üstün bir görev üstleniyor.
- Vücutta bulunan yaraların iyileşmesinde ve geçmesinde etkili oluyor.
- Vücut sağlığı ve doku büyümesi konusunda önemli bir yere sahip olan çinko, selenyum emilimine yardımcı oluyor.
- Amino asit çeşitlerinden olan lösin amino asidi, kas yakmadan yağ yakma olanağı sunuyor. Öte yandan kas kütlesini arttırmaya da yardımcı oluyor.
- Amino asit kişinin enerji üretiminde de önemli bir görev üstleniyor.
- Kişinin depresif ruh halini ve depresyon belirtilerini azaltıyor.
- Büyüme hormonu üretiyor ve yağsız vücut kitlesini koruyor.
- Ağrıların azaltılmasına da yardımcı oluyor.
- Ameliyattan sonra hasar gören dokuların onarımını gerçekleştiriyor. Öte yandan ağrıların azaltılmasına yardımcı oluyor.
- Amino asit vücuttaki yorgunluğu da hafifletiyor.